برآورد نوسانات عمق آب زیرزمینی در اراضی پست با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS: مطالعه موردی دشت سیستان

برای آگاهی از وضع نوسانات سطح آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه خشک، لازم است پیش بینی دقیقی از وضعیت عمق آب زیرزمینی انجام شد. خشکی دریاچه هامون، کمبود شدید اب و کاهش چشمگیر سطح آب های زیرزمینی منجر به ایجاد شرایط زیست محیطی وخیمی در دشت سیستان شده است. درک مکانی تغییرات عمق آب های زیرزمینی در منطقه و آگاهی از شدت کاهش سطح آب زیرزمینی جهت توسعه استراتژی های مدیریت مهم است. لذا این مطالعه با هدف پهنه بندی عمق آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک زمین آمار و GIS در اراضی کشاورزی دشت سیستان واقع در شرق دریاچه هامون با مساحتی حدود ۲۰۱ هزار هکتار انجام شد. بدین منظور، داده های عمق سطح آب زیرزمینی از تعداد ۸۴۶ حلقه چاه منطقه با صورت پیمایش میدانی و با استفاده از چاهک های پیزومتری در سطح منطقه جمع اوری گردید. در این مطالعه روش های مختلف زمین آماری شامل روش های میان یابی قطعی (وزن دهی عکس فاصله IDW با توان های ۱ و ۲. و روش های زمین آماری روش کریجینگ معمولی OK، کریجینگ ساده SK، روش کوکریجینگ معمولی COK، کوکریجینگ ساده CSK جهت مقایسه توانایی پراکنش تغییرات مکانی عمق آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد شدت تغییرات عمق آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه با ضریب تغییرات ۱۹/۸۷ درصد متوسط می باشد. مدل کروی بهتر توانسته تغییرات مکانی تغییرنمای تجربی پارامتر مورد مطالعه را در منطقه توجیه کند. نتایج نشان می دهد که روش معین وزن دهی معکوس فاصله با توان ۱ ، IDW۲ در مورد پهنه بندی عمق آب زیرزمینی نسبت به روش های زمین آماری کریجینگ و کوکریجینگ تخمین بهتری را برآورد می کند.

کلیدواژه ها:

دشت سیستان ، زمین آمار ، عمق آب زیرزمینی ، دریاچه هامون