تبیین حس تعلق و شاخصه های فرهنگی و اجتماعی (خیابان چهارباغ اصفهان)

یکی از معانی مهم و موثر ارتباط انسان و محیط، حس تعلق می باشد. حس تعلق از معیارهای ارزیابی محیط های با کیفیت بوده و در معماری و پروژه های طراحی محیطی، ویژگی های کالبدی و روابط اجزاء کالبدی با تامین و تاکید بر فعالیت های اجتماعی محیط، نقش مهم و موثر در شکل گیری حس تعلق دارا می باشد. با نگاهی به معماری دوران گذشته ایران حضور حس تعلق در اکثر دوره های معماری به خوبی مشهود است. یکی از دوران تاریخی بهره گیری از حس تعلق دوره صفویان می باشد. حس تعلق در خیابان چهارباغ به عنوان یک نمونه شاخص معماری صفوی که با گذشت زمان بیش از پیش ارزش های نهفته خود را هویدا می کند. هر بنا و اثر معماری اصیل بر ارزش هایی استوار است که تاثیر گذر زمان بر آن تاثیر منفی ندارد و همچنان با حفظ ارزش های خود می تواند به حیات خود ادامه دهد. هنگامی که صحبت از معماری آینده می شود این پرسش مطرح است که چگونه می توان ارزش های اصیل آثار گذشته را شناسایی و با مصالح و تکنیک های جدید در هم آمیخته و سیر نزولی و معماری بی هویت امروز را تغییر جهت داده و در مسیر تازهای قرار می دهد و بتواند آنچه که تشکیل دهنده فضاهای معماری و شهرسازی آینده است را هویت و معنا بخشد. از آنجا که اصطلاح معنا، آشکارا بر چیزی دلالت دارد که نمی تواند کمی باشد. از سویی دیگر یکی از راه های توانایی رویکرد پدیدارشناسی در ایجاد محیط واجد معنا و هویت از طریق خلق مکان های سرشار از حس و روح مکانمی باشد. در همین راستا در این پژوهش در تلاش است تا با معرفی مکان با رویکرد پدیدار شناسانه، حس تعلق مکان و شاخصه های فرهنگی و اجتماعی مورد ارزیابی قرار دهد و به ادراک و تعیین معنا در معماری و شهرسازی دست یابد. در همین راستا به بررسی دیدگاه رلف، به عنوان یک پدیدارشناس شاخص در مورد حس تعلق پرداخته و مولفه های مورد نظر رلف در خیابان چهارباغ اصفهان بررسی و تحلیل خواهد شد. همچنین ابعاد مرتبط با حس تعلق و شاخصه های آن، خیابان چهارباغ مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است و در خاتمه به نتایجی ارائه شده است. روش جمع آوری اطلاعاتبه روش کتابخانه ای و تحقیقات میدانی می باشد.

کلیدواژه ها:

خیابان ، حس تعلق ، چهارباغ ، پدیدارشناسی ، مکان.