مروری بر تاثیر باورهای عامیانه بر معماری بومی مورد پژوهی دهستان خورگام رودبار

فرهنگ به عنوان بخش جدا نشدنی هویت یک جامعه بر نظامهای اعتقادی استوار است و دست ساخته های بشری را تحت تاثیر قرار میدهد. این که معماری به مثابه یکی از مهمترین مصنوعات بشری تا چه میزان از نظامهای اعتقادی و کنش های آیینی جامعه متاثر بوده و یا امکانات و محدودیتهای زندگی در خلال فضاهای معماری، چه تاثیری بر باورها و اعمال آیینی داشته است، چالشی است که این پژوهش درصدد واشکافی آن در روستاهای دهستان خورگام، شهرستان رودبار می باشد. روش تحقیق این پژوهش کیفی، تفسیری است و مطالعات کتابخانه ای پیشینه تاریخی و مطالعات میدانی به هر دو شیوه ی مشارکتی و غیرمشارکتی، به منظور جمع آوری اطلاعات، استفاده شده اند و داده ها به شیوه ی تحلیل تبیینی(علی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.یافته های تحقیق حاکی از آن است که در خورگام، میان معماری به مثابه یکی از مظاهر فرهنگ مادی، و اعتقادها و باورها به عنوان مهمترین رکن فرهنگ ناملموس، پیوندی محکم برقرار است و خانه علاوه بر جنبه کارکردی و پاسخگویی به نیازهای معیشتی و زیست روزانه، نمود باورها و نیازهای معنوی ساکنان است. همچنان که رسومی همچون شال دگنی به مرور زمان با کالبد خانه پیوند خورده، معماری بومی در دل نظام اعتقادی جای گرفته و مکانی برای برخی کنش های آیینی همانند پاسداشت عناصر طبیعی تلقی می شود. این تقابل گاه در جنبه های نمادین معماری متجلی است و گاه معماری تماما در شاکله یک فضای ارزشی نمودار میشود و از این رو به مثابه مکانی برای کنش های آیینی، به یاری انسان اهل بوم و سرزمین می آید. لذا در منطقه مورد مطالعه، آفرینش فضاهایی چون زیارتگاه های طبیعی حول عناصر طبیعی و بهره گیری از فرمهای انتزاعی با ترکیب رنگهای برگرفته از طبیعت در شاکله معماری خانه، مرتبط با باورها و رسوم مبتنی بر آن نمودار میگردد.

کلیدواژه ها:

خورگام ، فرهنگ ، باورهای عامیانه ، معماری بومی ، فرهنگ و معماری.