واکاوی نقش دید انسانی(موقعیت ناظر)در تعریف رابطه سیال معماری و فضا در نگارگری و معماری ایرانی برمبنای نظریه قابلیتهای محیطی

دانستن تاثیرات فضا برکاربران موضوع مهمی در طراحی مکان های مختلف برای معماران محسوب می شود و از سوی دیگر فضا و مکان مفاهیم ثابتی نیستند و با عوامل مختلف دچار تغییر شده و باعث ایجاد سیالیت در این رابطه می شوند. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می شود که بدانیم فضا و مکان همواره بر احساسات و نوع رفتار استفاده کننده تاثیرگذار هستند و یکی از جنبه های مهم و قابل بحث در این زمینه مقوله تسلط و قابل فهم بودن فضا برای کاربران است اما این در حالی است که در مطالعات پیشین احساس تسلط انسان بر فضا بدون توجه به موقعیت مکانی ناظر در نظر گرفته شده است. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر موقعیت و جایگاه قرارگیری ناظر در مکان های مختلف بر حس تسلط فرد نسبت به فضا و یا بالعکس با روش تطبیقی - تحلیلی می باشد، که بدین منظور ابتدا با مطالعه نظریات مختلف دو دیدگاه احساسات۱ راسل و مهرابیان و قابلیت محیطی۲ گیبسون به یکسری مبانی نظری دست یافته و سپس با تحلیل باغ شاهزاده ماهان به عنوان نمونه موردی و همچنین هنر نگارگری به عنوان نماینده سایر هنرهای این دوره به صورت مقایسه تطبیقی به سیال بودن رابطه معماری و فضا و تاثیر بسزای موقعیت قرارگیری ناظر در فضا و نگارگری بر ایجاد حس تسلط بر محیط پی برده شد و در نهایت به یکسری از عوامل تاثیرگذار بر ایجاد حس تسلط در فضا و نگارگری دست یافته شده است.

کلیدواژه ها:

سیال بودن ، فضا ، مکان ، احساس تسلط ، جایگاه ناظر