مطالعه تطبیقی نقش مایه های گیاهان مقدس در معماری پیش از اسلام ایران و پس از آن (با نگاهی بر دوره ی ساسانی و صفوی)

ایرانیان از ابتدا طبیعت دوست و بسیار هنرمند بودهاند. درایران باستان برخی ازگیاهان همواره تقدس خاصی داشته اند و در مناسک مهم و مذهبی از آنها استفاده میکردند. یکی از نمودهای بارز اهمیت گیاهان در ایران باستان وجود نقش مایه های گیاهی در هنر معماری اماکن مذهبی و کاخها می باشد . با سقوط دولت ساسانی و ورود اسلام به ایران و اهمیت یافتن بحث تزیینات در معماری، بدلیل عدم استفاده از نقوش انسانی و حیوانی به جز مواردی روند استفاده از نقش مایه های گیاهی افزایش یافته و باعث ایجاد طرحهای چشم نوازی شده است. با بررسی این نقشمایه ها در دو دوره ساسانی و صفوی که جلوه گاهی از تزیینات پرشکوه معماری ایران پس از اسلام میباشد به چگونگی تداوم این امر و مفهوم آن پرداخته ایم. این تحقیق با روش توصیفی_تحلیلی و استفاده از اسناد مکتوب و کتابخانه ای وبررسی تطبیقی دو دوره مذکور انجام شدهاست. هدف از این تحقیق آشنایی با نقش مایه های گیاهی مشترک مورد استفاده دوره های ساسانی و صفوی در ایران و بررسی تداوم و همچنین تغییرات بوجود آمده در آنها می باشد. یافته های این تحقیق نشان میدهد که بیشتر نقوش گیاهی در دوران قبل از اسلام طبیعتگرا و دارای فرمی دقیق تر و غیرانتزاعی میباشند و پس از اسلام طرحی سادهتر، انتزاعی وتجریدی به خود گرفته اند.

کلیدواژه ها:

گیاهان مقدس ، نقوش گیاهی ، تزیینات معماری ، معماری ایران ، معماری اسلامی.