بررسی مولفههای پدیده حیات در حمام های تاریخی دوره قاجار در ایران(از دیدگاه کریستوفر الکساندر)

امروزه بناهای ساخته شده در قرون اخیر معماری را مورد انتقاداتی تند و تیز قرار داده است، در این راستا زمینه های تاریخی معماری ایران مورد مناسبی برای تحلیل است. در این مقاله، در راستای دستیابی به الگویی بدیل، به شرح بناهای عام المنفعه به نام گرمابه)حمام( پرداخته شده و تفکرات کریستوفر الکساندر در مورد نظریه های وجود پدیده حیات از کتاب سرشت نظم مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. کریستوفر الکساندر، نظریه های جدیدی در باب پدیده حیات در معماری ارایه کرده که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. فهم او از حقایق بنیادین روشهای سنتی ساخت و درک آنچه به شهرها و بناها حیات می بخشد متفاوت است. وی با بررسی صدها مورد کوشیده تا نشان دهد پانزده خصلت است که موجب به وجود آمدن پدیده حیات در ماده و طبیعت میشود که به عنوان اساس هر نوع ساختار فیزیکی است گویی به مثابه بنیان کلیت جهان است. او همچنین آشفتگی موجود در معماری و شهرها را ناشی از جهان بینی بشر قرن بیستم و عدم رعایت این اصول دانسته و معماران را مقصر وضع موجود میداند که زمین را با انبوهی از طرحهای بی مفهوم رو به ابتذال کشانده اند. بر همین اساس مینویسد: در جوامع سنتی ساختمانها معمولا چیزی برآمده از ارزشهای انسانی بودند که کیفیت زندگی را تا حد امکان بالا میبرند و تعریف جدیدی از حیات میکند و وجود آن را مبتی بر پانزده خصلت میداند. امروزه حیات بخشیدن به ساختمان ها برای همه، عملا ناممکن شده است. یافتن اصول و زبان مشترکی که بتواند این حیات را به ساختمانها بازگرداند امری مهم قلمداد میشود. در این مقاله، در راستای دستیابی به وجود مولفه های حیات در حمامهای تاریخی دوره قاجار پرداخته شده و تفکرات کریستوفر الکساندر در مورد نظریه های وجود پدیده حیات از کتاب سرشت نظم با روش توصیفی_ تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه ها:

حیات ، حمام های تاریخی ایران ، کریستوفر الکساندر ، پانزده خصلت بنیادی حیات ، دوره قاجار