مفهوم و چیستی تناسب آیات از دیدگاه علامه طباطبایی و جلال الدین سیوطی

تناسب آیات از مباحث مهم علوم قرآنی است . باور به وجود ارتباط معنایی میان آیات از پیش زمینه های مهمتفسیر قرآن محسوب میشود لذا ضروری است بحث تناسب آیات از نگاه مفسران و قرآن پژوهان تبیین شود،با توجه به اینکه سیوطی یکی از طرفداران سر سخت این علم است اما بررسی شایان توجهی در صحت ادعاهایمطرح شده از جانب ایشان انجام نشده است وهمچنین درباره تفسیر گرانقدر علامه طباطبایی نیز،اثری کهبطور مستقل و همه جانبه به بیان تناسبات مطرح شده از نظر ایشان بپردازد وجود ندارد. لذا مناسب دیده شدکه به بررسی تناسب از دیدگاه این دو پرداخته شود. هدف از این مقاله بررسی تطبیقی و مقایسه مفهوم تناسبآیات از دیدگاه علامه طباطبایی و جلال الدین سیوطی است. در نگارش مقاله پیشرو، از روش توصیفی و شیوهتحقیق کتابخانه ای استفاده شده است. بررسی ها نشان می دهد که مفهوم تناسب آیات از نظر سیوطی یافتنمعنایی است که میان بخش های قرآن ارتباط برقرار میکند، معنایی که گاه به صورت عام و خاص و یا بهصورت پیوند عقلی، حس و خیالی است. مبنای علامه در تناسب آیات وحدت سیاق است، به جز مواردی کهدلیل قطعی روایی مبنی بر یکجا نازل شدن آیات وجود داشته باشد. همچنین ایشان توقیفی بودن ترتیبتمامی آیات را قبول ندارد. بررسی تطبیقی نشان میدهد که علامه و سیوطی در مفهوم و چیستی تناسب آیاتاتفاق نظر دارند، با این تفاوت که علامه به پیوستگی میان سوره ها اعتقاد ندارد و موجب ارتباط را تنها درسوره هایی می داند که یک بار نازل شده اند و یا در آیاتی که پیوستگی آنها روشن است.

کلیدواژه ها:

تناسب آیات ، پیوستگی آیات ، علامه طباطبایی ، جلال الدین سیوطی