زیستگاههای اواخر دوره هولوسن میانی کوهپایه های غربی زاگرس مرکزی در بستر جغرافیا (بررسی رابطه بستر محیطی و عوامل جغرافیایی در شکل گیری محوطه های هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش از میلاد منطقه سرپل زهاب، کرمانشاه)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 261

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NQUA-6-5_004

تاریخ نمایه سازی: 3 مرداد 1400

چکیده مقاله:

دامنه های غربی کوهستان زاگرس، به منزله منطقه ای حایل میان سرزمین پست بین النهرین و ارتفاعات ایران، از نظر مطالعات باستانشناختی دوره هولوسن منطقه ای جذاب و مهم به شمار میرود. این منطقه، علاوه بر اینکه میتواند به مثابه حلقه ای ارتباطی به درک ما از وضعیت فرهنگی نواحی حد فاصل دو چشم انداز اصلی خاورمیانه - دشت هموار بین النهرین و کوهستان مرتفع زاگرس- کمک کند، با شناخت ماهیت استقرارهای آن و همچنین بررسی عوامل موثر بر شکل گیری آن، میتوان بسترها و مسیرهای تبادلات منطقه ای و فرامنطقه ای را نیز به نحوی مطلوبتر درک کرد. تا پیش از این پژوهش، آگاهی چندانی در خصوص تعداد، ماهیت، و الگوهای سکونتی محوطه های دوره اوروک و جمدتنصر (اواخر هولوسن میانی) واقع در منطقه حساس و راهبردی سرپل زهاب، به منزله نخستین دشت کم ارتفاع امتداد راه خراسان بزرگ، واقع در دامنه غربی کوهستان زاگرس، وجود نداشت. ازاینرو، محقق در این پژوهش، برای درک بستر محیطی جغرافیایی این استقرارها، به دنبال پاسخ به این پرسش بود که عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری الگوهای استقراری منطقه در هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم پیش از میلاد کدام ها و میزان تاثیر هر یک از آنها به چه اندازه بوده است. در این تحقیق، که با رویکرد باستانشناسی زیست بوم شناسانه و با نگاهی تحلیلی تفسیری و با استفاده از روش همبستگی پیرسون انجام شد، ارتباط عوامل مختلف با ویژگیهای گوناگون سکونتگاه های منطقه مورد سنجش قرار گرفت. بر اساس این پژوهش، سه گونه الگوی استقراری شناسایی و مشخص شد که سه عامل دسترسی به منابع آب دائم، نوع کاربری زمین (نوع خاک)، و میزان دسترسی به راه های اصلی عمده ترین تاثیر را در شکل گیری استقرارهای منطقه داشته اند.

نویسندگان

فرهاد فتاحی

Department of Archaeology, Razi University, Kermanshah

سجاد علی بیگی

Department of Archaeology, Razi University, Kermanshah

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Alaie Taleghani, M. & Saieedkia, M. (۱۳۹۳/ ۲۰۱۴). “The Role ...
  • Alibaigi, S., Aliyari, Sh., MacGinnis, J., & Aminikhah, N. (۲۰۲۰). ...
  • Anabestani, A. A. (۲۰۱۱). “The role of natural factors in ...
  • Banning, E. B. (۲۰۰۲). Archaeological Survey, New York, NY: Klewer ...
  • Banning, E. B., Hawkins, AL., & Stewart, S.T. (۲۰۰۶). “Detection ...
  • Biglari, A., Alibaigi, S., & Beyranvand, M. (۲۰۱۸). “The Stele ...
  • Cherry, J. (۲۰۰۵). “Survey”, in C. Renfrew, & PG. Bahn ...
  • Drewett, P. L. (۱۳۹۲/ ۲۰۱۳). Field Archaeology: An Introduction, Translated ...
  • Eichmann, R. (۱۹۸۹). “Uruk, die Stratigraphie, Grabungen ۱۹۱۲-۱۹۷۷”, in den ...
  • Farhoudi, R., (۱۳۷۰/ ۱۹۹۲). “Slope Atlas of Iran and Result ...
  • Goff, C. (۱۹۷۱). “Luristan before the Iron Age”, IRAN, ۹, ...
  • Hester, T. R., Shafer, H. J., & Feder, K. L. ...
  • Heydari-Guran, S. & Ghasidian, E. (۲۰۲۰). “Late Pleistocene hominin settlement ...
  • Hodder, I. & Orton, C. (۱۹۷۶). Spatial Analysis in Archaeology, ...
  • Hole, F. (۱۹۸۰). “Archaeological survey in Southwest Asia”, Paléorient, ۶, ...
  • Hole, F. (۱۹۹۴). “Environmental instabilities and Urban Origins”, In G. ...
  • Johnson, G,A. (۱۹۷۳). Local Exchange and Early State Development in ...
  • Kleiss, W. (۱۹۷۵). “Beobachtungen in der Umgebung von Sarpol-I Zohab”, ...
  • Madjidzadeh, Y. (۱۹۸۲). “Lapis Lazuli and the Great Khorasan Road”, ...
  • McMahon, A. (۲۰۱۹). “Early Urbanism in Northern Mesopotamia”, Journal of ...
  • Mortensen, P. (۱۹۷۶). “Chalcolithic settlements in the Holailan Valley”, in ...
  • National Geography Organization of Iran (۱۳۸۶/ ۲۰۰۷). Gazetteer of villages ...
  • Rād, M. (۱۳۳۴/ ۱۹۶۵). “A Brief Information about some historical ...
  • Sarfaraz, A.A., Sarraf, M., & Yaqmaei, E. (۱۳۴۷/ ۱۹۶۸). Archaeological ...
  • Stein, J. G., Alizadeh, A., Ahmadzadeh, L., Alden, J., Backaus, ...
  • Sumnner, W. M. (۱۳۷۷/ ۱۹۹۹). “Full-coverage Archaeological Regional Survey in ...
  • Von Haller, F. (۱۹۳۲). “Die Keramik Der Archaischen Schichten von ...
  • Watershed Managments of Kermanshah Province (۱۳۸۵/ ۲۰۰۶). Zahab Plain Project, ...
  • Wright, H. T. & Rupley, E. S. A. )۲۰۰۱). “Calibrated ...
  • Wright, H. T. (۲۰۰۱). “Cultural Action in the Uruk World”, ...
  • دروت، پیتر ال. (۱۳۹۲). درآمدی بر باستان شناسی میدانی. مترجم: ...
  • راد، محمود (۱۳۳۴). «اطلاعاتی اجمالی در مورد چند محل تاریخی ...
  • سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (۱۳۸۶). فرهنگ جغرافیایی آبادی های استان ...
  • سامنر، ویلیام (۱۳۷۷). «بررسی های فراگیر منطقه ای در خاور ...
  • سرشوق، مژگان؛ محمدحسن صالحی؛ حبیب الله بیگی (۱۳۹۱). «اثر جهت ...
  • سرفراز، علی اکبر؛ محمدرحیم صراف؛ اسماعیل یغمایی (۱۳۴۷). بررسی استان ...
  • علایی طالقانی، محمود؛ منصور سعیدی کیا (۱۳۹۳). «نقش مولفه ...
  • علی بیگی، سجاد؛ شکوه خسروی؛ محسن حیدری دستنائی؛ فرهاد فتاحی؛ ...
  • فرهودی، رحمت الله (۱۳۷۰). «اطلس شیب ایران و نتایج مساحی ...
  • گریک، دیوید (۱۳۸۸). مقدمه ای بر جغرافیای کشاورزی، مترجم: عوض ...
  • گنجوی، سعید (۱۳۴۹). بررسی در استان کرمانشاهان، آرشیو وزارت میراث ...
  • مدیریت آبخیزداری استان کرمانشاه (۱۳۸۵). طرح مطالعات دشت ذهاب، آرشیو ...
  • نیکنامی، کمال الدین (۱۳۹۰). روش های پیشرفته آماری در تحلیل ...
  • هستر، تامس آر.، هری جی. شیفر؛ کنت ل. فدر (۱۳۹۲). ...
  • نمایش کامل مراجع