خیام زیستن در اکنون و اکنون های خیامی

در دادو ستد ها و پیوندهای ادبی ملل با یکدیگر، نقش و اهمیت شاعران و ادیبان کلاسیک ایرانزمین، از دیرباز در الهام بخشی و آفرینش شاهکارهای متعادد ادبیات جهان برهمگان آشکارا ومسلم است. خیام یکی از این مفاخر ملی ایران است که رباعیات او از ارزشمندترین قطعات ادبیجهان است. به جرات می توان گفت هیچ شاعری مانند خیام نتوانسته است با این اشعار اندکحکمت آمیز اندک و افسونگرانه اش، این چنین شهرت جهانگیر به دست آورد. این شهرت درجهان تا بدانجاست که مردم در گفتگوها و عملکرد های خویش از رباعیات این حکیم بهرهمی برند. رباعیات این شاعر خردورز تردیدهای بشری را به عرصه ی ظهور می گذارد. هرچند کهروایت گر تلخی زندگی انسان است اما در همین تلخی معنایی می یابد که مارا به لذت برایکاستن اندوهی جانگاه، هویت هایی و خوش بودن ترغیب می نماید.می توان چنین گفت که: خیام چکیده ی فرهنگ، تمدن، فلسفه، جهان بینی و هستی شناسی ایرانی-شرقی است. اندیشه هایی که هیچگاه کهنه نمی شوند، دغدغه هایی که هیچگاه ارزش اعتبار،گزندگی، جدیت و شدت خود را از دست نمی دهند. معمای مرگ، حیرانی، چیستی زندگی، عدماراده و اختیار، حاکمیت جبر و سرنوشت.خیام مظهر و نماینده ی یا مکتب فکری و جهان بینی ویژه است. او صدای بسیاری از متفکران وشاعران خاموشی است که به اضطرار، دم فروبستند و سخن خویش را فرو خورده اند. او پناهگاهکسانی است که در راه طلب بازمانده و جسارت گزارش حال خویش را نیافته و به نام او سخنخویش را منتشر ساخته اند یا با رباعیات او، روح پرسش گر خویش را تسکین بخشیده اند.در این مقاله مجال کوتاهی یافته ایم برای بیان تاثیر پایری اندیشه های خیامی و انعکاس ایناندیشه ها در آثار و کارهنرمندان در عرصه های مختلف همچون ادبیات، فیلم، موسیقی و... ایران وجهان معاصر. توجه شاعران و هنرمندان به این فضاهای فکری خیام در واقع توجهی است بهحکمت اصیل ایرانی که در دوره های مختلف و در گوشه گوشه ی دنیا بروز و ظهور می یابد و درشعر شاعر یا هنرمندی نو، زندگی تازه ای از سر می گیرد.

کلیدواژه ها:

زندگی نامه ، نظام فکری و زیبا شناختی شعر خیام ، دم غنیمتی ، تطبیق بن مایه های اساسی تفکر خیام و آندره ژید ، نقش خیام در جهان معاصر