بازشناسی علل و انگیزههای هجوم استعمارگران پرتغالی به خلیج فارس و پیامدهای آن

آغاز عصر اکتشافات دریایی از سوی اروپاییان و به دنبال آن حضور استعمارگران اروپایی در جهان شرق و به خصوص ورود پرتغالی ها به خلیج فارس در دوران صفویه، نقطۀ شروع شکل گیری روابط نوین سیاسی و اقتصادی کشورهای غربی با ایران است . این دوران، زمان آغاز تکوین نظام بورژوازی در اروپا است و از آن زمان به بعد، دول استعمارگر اروپایی با تحمیل شکل جدیدی از مناسبات سیاسی و تجار ی بینالملی به ایران و دیگر کشورهای منطقۀ خاورمیانه کنونی، به تدریج و به صورتی بنیادین ساختار روابط تجاری و اقتصادی ممالک شرق را تغییر می دهند . پرتغالی ها در دوران تسلط نظامی و دریایی بر منطقۀ اقیانوس هند و خلیج فارس، حداکثر کوشش خود را به کار می گیرند تا ضمن در دست گرفتن هر چه بیش تر تجارت این مناطق و کسب بالاترین سود ممکن، پایگاه های تجاری بومی منطقه را نیز به سود بازرگانی انحصاری کشتی های پرتغالی با صرف نهایت خشونت نظامی نابود سازند . در نتیجۀ این روند نظام رو به تکامل بورژوازی غرب در مواجهۀ یک سویه با نظ ام اقتصاد سنتی شرق، زمینههای استعمار و استثمار چند قرنی جهان شرق از سوی اروپاییان را فراهم آورد و با افزودن بر قدرت و گستردگی نظام سرمایه داری غربی موجب شد تا طی سده های بعد از دوره اکتشافات دریایی (و خصوصاً در عصر جهانی سازی کنونی )، به تدریج نظام اقتصاد سنتیشرق مضمحل و به صورت حاشیهای از نظام سرمایهداری بینالمللی درآورده شود

کلیدواژه ها:

صفویه ، خلیج فارس ، استعمارگران اروپایی ، آلفونسو آلبوکرک ، تجارت دریایی ، ترویج مسیحیت