طراحی مدل سهم وسایل نقلیه عمومی بر مبنای توسعه خطوط جدید مترو با استفاده از مدل لوجیت (مطالعه موردی: بخش شمال غربی خط ۳)

مسئله حمل و نقل از عمده ترین مسائل کلان شهرها محسوب می شود. یکی از مباحث اساسی که در توسعه پایدار شهری به آن پرداختهمی شود مسئله حمل و نقل عمومی کارآمد است. با توجه به زمان بر و هزینه بر بودن توسعه زیر ساخت ها برای استفاده از وسایل نقلیه شهری،توسعه حمل و نقل عمومی راهکار مناسبی برای حل مشکل ترافیک به حساب می آید. قطار شهری (مترو) یکی از سیستم های حمل و نقلشهری است که امروزه در شهرهای بزرگ کاربرد فراوانی یافته و رو به گسترش است. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران به دلیلنارسایی و کمبود سرمایه گذاری در امور زیربنایی جامعه، نیاز به سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل عمومی بیشتر احساس می شود. لذا دراین مقاله به ارزیابی اثرات احداث خطوط جدید مترو بر میزان استفاده سایر مدهای حمل و نقل مانند حم لو نقل شخصی، تاکسی و اتوبوسپرداخته شده است.شاخص های در نظرگرفته شده شامل سن، تحصیلات، مالکیت وسیله نقلیه، درآمد، هزینه و زمان سفر به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفتهشده است. موارد ذکر شده با استفاده از پر کردن پرسشنامه از تعدادی از شهروندان منطقه ۱ شهر تهران که در مسیر احداث خط جدید مترومی باشد به دست آمده است. همچنین حجم مسافرانی که از انواع مدل های حمل و نقل در آن منطقه استفاده می کنند به عنوان متغیروابسته محسوب شده است. سپس اطلاعات به دست آمده به نرم افزار SPSS داده شده است و تابع مطلوبیت هر یک از مدهای حمل و نقلیتوسط این نرم افزار به دست آمده است. در مرحله بعد ابتدا میزان استفاده هر یک از مدهای موجود با استفاده مدل لوجیت محاسبه شدهاست سپس با در نظر گرفتن اضافه شدن مد جدید (مترو) ، سهم جدید استفاده از مدها محاسبه و با مرحله قبل مقایسه شده است. درنهایت مشخص شد سهم مد خودرو شخصی، اتوبوس و تاکسی به ترتیب ۵۴، ۱۵ و ۳۱ درصد و با احداث ایستگاه های جدید در امتداد خطمتروی تهران، تغییرات سهم مدهای قابل استفاده به صورت، سهم مد خودرو شخصی ۴۱، اتوبوس ۱۰ درصد، تاکسی ۲۲ درصد و مترو ۲۷درصد تغییر می یابد.

کلیدواژه ها:

توسعه حمل و نقل همگانی ، مترو ، تفکیک سفر ، مدل لوجیت