نگرشی بر روش های کنترل سازه ها

تا کنون روش های متعددی جهت طراحی سازه هایی با عملکرد مطلوب در برابر بارهای جانبی چون زلزله مورد بررسی قرار گرفته است.در اکثر روش های موجود، به منظور افزایش مقاومت در برابر بارهای لرزه ای، از افزایش سختی و شکل پذیری اعضای سازه استفاده میگردد. در این حالت در صورت وقوع زلزله های بسیار شدید، با بوجود آمدن تغییر شکل های غیرخطی و ایجاد مفاصل پلاستیک، استهلاکانرژی در سیستم باربر جانبی صورت گرفته و مانع تخریب و فروریزش سازه می گردد. در چند دهه اخیر گروه دیگری از روش ها با عنوانروش های کنترل سازه ها، با استفاده از ابزار و تجهیزات مکانیکی متعدد به منظور حفاظت لرزه ای سازه ها ابداع گردیده است. در روش هاینوین، هنگام بروز زلزله های شدید و بسیار شدید نیرو به کل سازه وارد نشده و فقط به ابزار و تجهیزات کنترل کننده اعمال می گردد واین امر سبب ایجاد تغییر شکل های غیرالاستیک و تسلیم در این ابزار می گردد. در استفاده از روش های کنترل سازه ها علاوه بر توجیهعلمی و فنی باید میزان عملکرد و تاثیر آن در رفتار سازه به طور دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. بدین منظور همواره یک تحلیلاولیه از سازه مجهز به روش کنترلی و نوع رفتار آن به صورت خطی و غیرخطی، با استفاده از طیف پاسخ و یا تاریخچه زمانی انجام میگیرد. روش های کنترل سازه معمولا با توجه به نحوه عملکرد و فعال شدن ابزارهای کنترل کننده، به صورت کنترل های غیرفعال، فعال،نیمه فعال و ترکیبی تفسیم بندی می شوند. مطالعات تحلیلی نشان داده است که سیستم های کنترل نوین در صورت اجرای صحیح، میتوانند از لحاظ عملکرد لرزه ای مطلوب مزیت های بالاتری در مقایسه با دیگر سیستم موجود که موجب صلبیت بیشتر سازه می شوند،فراهم آورند.

کلیدواژه ها:

کنترل سازه ، سیستم کنترل غیرفعال ، سیستم کنترل فعال ، سیستم کنترل نیمه فعال ، سیستم کنترل هیبرید