نقش شهرداریها در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری با نگاهی رویکرد مشارکت جویانه

مسئله بافت های فرسوده از جمله چالش های اکثر شهرهای جهان است. یکی از ریشه های شکل گیری جنین بافت هایی را می توان از زمان ورود اتومبیل به شهرها و گسترش خیابان ها دانست. بافتهای قدیمی و مساله دار نیازمند به حرکتی کنترل شده در جهت ادامه زندگی خود هستند. این حرکت در قالب یک الگوی بهسازی و نوسازی تبلور می یابد. این الگو امری است مداوم که در نهایت می باید به سیستمی خود جوش تبدیل شود. این امر آنی و سریع نیست بلکه فرایندی حساس و پیچیده است که نیاز به طراحی برنامه های هدفمند کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارد. شکل گیری برخی از محلات و مناطق شهرهای بزرگ بنا به دلایل متعدد به گونه ای بوده است که با ضوابط و معیارهای شهرسازی و معماری امروز مغایرت داشته و به نوعی وصله ناجور به تن شهرهاخصوصا کلان شهرها می باشد. این بافت به مرور زمان فرسوده تر شده و علاوه بر فرسودگی ابنیه، شبکه تاسیسات شهری آنها نیز فرسوده شده و کارکردهای شهری خود را از دست می دهند. هدف مقاله حاضر بررسی نقش شهرداری ها در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد دولت و نهادهای عمومی موثر در عمران شهر باید با طراحی فضای فعالیت نوسازی، در رقابت با دیگر فعالیتهای اقتصادی شهر، بویژه در بخش ساختمان، شرایط را به نحوی فراهم نمایند که موجب تغییر رفتار اقتصادی مردم و تحریک آنها به نوسازی گردد. و می توان گفت اغلب شهرهای مهم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافتهای فرسوده مواجه اند. هرگونه برنامه ریزی و اقدام در بافتهای فرسوده شهری، به دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه ها،دقت و ظرافت خاص خود را می طلبد، بنابراین برنامه ریزی مردم محور و مشارکت پایدار مردمی در این خصوص اهمیت ویژه ای دارد. و می توان گفت مسئله بافت های فرسوده شهرهای بزرگ که هر روز برگستره ابعاد آن افزوده می شود تنها با نوسازی مبتنی بر مشارکت همه جانبه شهروندان به عنوان کاربران اصلی شهر قابل حل و بهبود اساسی است. امروزه توجه به مسایل و مشکلات بافتها و محدوده های نابسامان شهری ،ارتقا محیط شهری و ساماندهی این نواحی یکی از ضروری ترین اقدامات نزد برنامه ریزان، مدیران، متخصصان شهری است.

کلیدواژه ها:

بافت های فرسوده شهری ، بهسازی و نوسازی بافتهای ، بافت ناکارآمد شهری