نگاهی تحلیلی به رفتار احمد بن عیسی در تبعید برخی از راویان

مکتب حدیثی قم یکی از بزرگ ترین مکتب های حدیثی شیعه است. دیدگاه های این مکتب و رفتارهای آن تاثیر بسیاری بر دیدگاه و رفتار محدثان دیگر داشته است. یکی از رفتارهای ویژه که در دوره ای از اوج مکتب قم رخ داد، اخراج سه نفر از محدثان به سبب غلو و یک نفر به سبب نقل از ضعفا بود. قرارگرفتن احمد بن محمد بن عیسی در مسند مهم ریاست حوزه قم و اخراج گروهی از راویان نام دار، پرسشی است که همواره در مباحث حدیثی و رجالی مطرح می شود. تاکنون پاسخ های متعددی به این پرسش داده شده؛ اما نویسنده بر این باور است که از رهگذر شناخت شخصیت های نام برده و نیز بازشناسی شخصیت ابن عیسی و همچنین توجه به فضای آن دوره، می توان احتمالات دیگری نیز مطرح کرد. نگاشته حاضر ابتدا شناسایی مختصری از موضوع غلو و مکتب قم ارائه کرده و سپس شخصیت ابن عیسی و محدثان تبعیدشده را معرفی می کند؛ آنگاه به تحلیل درباره احتمالات دیگر نسبت به چرایی اخراج این افراد از قم، می پردازد.

کلیدواژه ها:

سهل بن زیاد ، احمد بن محمد بن خالد برقی ، ابوسمینه ، حسین بن عبید الله المحرر ، رمی به غلو ، نقل از ضعفا ، مکتب حدیثی قم ، رجال ، علوم حدیث