کاربرد گراندد تئوری در مدیریت مراتع ( مطالعه موردی: عشایر طایفه هداوند استان تهران)

مدیریت مرتع بر اساس پروانه های چرا از سال ۱۳۲۰ شروع و بعد از ملی شدن جنگلها و مراتع کشور با مصوبه ای از هئیت وزیران دریافت پروانه توسط بهره برداران ذیحق الزامی شده است. ولی به نظر می رسد صدور پروانه ها در بهبود وضعیت مراتع چندان موثر نبوده است . لذا بر آن شدیم تا چرایی ها ، چگونگی ها و چه باید کردها را از زبان خود دامداران عشایری که سابقه زیستی تحت شرایط مدیریتی پروانه های چرا را داشته، شنیده و ضمن تحلیل علمی، نتایج را گزارش نماییم. بدین منظور، با استفاده از تکنیک های "تحلیل محتوا" (Content analyze) و "نظریه بنیانی" ( Grounded (Theory ،روش نمونه گیری "هدفمند "و شیوه مصاحبه " نیمه ساختار یافته"، تجربه زیستی عشایر طایفه هداوند استان تهران پیرامون موضوع ثبت و ضبط گردید. نتیجه حاصل از انجام تحلیل محتوا، ۵۱۵ مفهوم تکراری پاسخگویان بود که در تعیین مقولات کاربرد داشتند. همچنین طی سه رویه کد گذاری باز، محوری و انتخابی شیوه نظریه بنیانی، یافته های تحقیق، ۳۰۲۰ مفهوم، ۱۴۶ مقوله، ۶ مقوله اصلی و ۱ مقوله مرکزی را شامل گردید. ۶ مقولات اصلی این پژوهش را "مدیریت چرا راهکار بهبود مراتع"، " ضرورت اجرای دقیق و جدی قوانین"، " تعداد دام قید شده در پروانه چرا باید اقتصادی گردد"، "شهرنشین پروانه دار، دامدار بدون پروانه"، "پروانه چرا در ایجاد تعادل دام و مرتع موفق عمل نکرده است" و " عشایر حافظ، دولت حامی" تشکیل دادند. مقوله مرکزی تحقیق نیز " تعداد دام قید شده در پروانه باید اقتصادی گردد " تعیین گردید. لذا راهبرد اقتصادی شدن تعداد دام لحاظ شده در پروانه های چرا، ضمن احیا و در نظر گرفتن ظرفیت مراتع، تا حدود زیادی می تواند علاوه بر تامین معشیت دامداران، به رعایت ضوابط پروانه های چرای دام از سوی آنان نیز منجر گردد.

کلیدواژه ها:

پروانه چرا ، تعداد دام ، بهره برداران عشایری