زندگی شبانه در کلان شهر با تاکید برتاثیر عوامل فرهنگی بر فضای شهری (مطالعه موردی: مرکز فعالیت های نوین تهران)

از قرن نوزدهم میلادی با رشد و توسعه­های بعد از انقلاب صنعتی، یک ساختار زمان­بندی منسجم برای کار و فعالیت حاصل شد. این ساختار زمان بندی تغییرات و اختلال­هایی بر­روی رفتارها و فعالیت­های اجتماعی از جمله احساس کمبود وقت برای گذراندن اوقات فراغت به وجود آورد. با هدف ایجاد استفاده­ی مناسب از زمان، اهمیت زمان غروب و شب برای استفاده­ی فعالیت­های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... مورد توجه قرار گرفت. همچنین در شهرهای بزرگ، تفاوت­های عملکرد روز و شب به عنوان عامل تباهی شهرها، ازبین رفتن فضاهای شهری و کاهش رونق اقتصادی محسوب گشت. در عصر حاضر راهبردهای کلان مدیریت شهری به­دنبال ضرورت بازآفرینی مراکز شهری است، که یکی از مهم­ترین مولفه های چنین ضرورتی ترغیب فعالیت­های شبانه است. از نکات قابل توجه که در این مقاله به آن توجه شده است می توان فرهنگ را عامل موثر در ایجاد زندگی شبانه متذکر شد. عوامل فرهنگی از جمله مهمترین عوامل در ایجاد شهرهای ۲۴ساعته هستند، به این دلیل که عوامل فرهنگی می بایست امکان تغییراتی که شهرهای ۲۴ مسبب آن هستند را داشته باشد. همچنین زندگی شبانه با توجه به عوامل فرهنگی می بایست شکل بگیرند. در چشم­انداز اسناد فرادست شهر تهران، هدف ساماندهی تغییرات اخیر، برآوردن نیازهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهری است. در این مقاله با توجه به نقش عملکردی مرکز فعالیت­های نوین تهران در طرح جامع به عنوان قطب فناوری و پژوهشی شهر تهران، در جهت تعریف زندگی­شبانه در کلان­شهر، سه مولفه­ی اصلی فضای­شهری (کالبد، عملکرد و معنا) را در ارتباط با سه عامل اصلی و سازنده­ی مکان­های فرهنگی شبانه (مردم، زمان و خلاقیت) با استفاده از روش سلسله مراتبی AHP مورد بررسی قرار داده و در نهایت دستورالعمل­های لازم برای تعریف زندگی شبانه در محدوده فعالیت­های نوین تهران، با ارائه راهبرد و سیاست­ها، داده شده است.  

کلیدواژه ها:

زندگی شبانه ، عوامل فرهنگی ، مولفه های فضای شهری ، مرکز فعالیت های نوین ، تهران