طرحی نو برای افزایش ارتفاع سد سنگریزه ای با رویه بتنی

با پیشرفت روزافزون علوم در حیطه مهندسی عمران، استفاده از روشها و تکنولوژی های جدید ساختمانی روز به روز گسترده تر میشود. این رویکرد با هدف بهینه سازی سازه ها و کاهش هزینه ها انجام میشود. یکی از مواردی که چندسالی است رواج یافته است، افزایش ارتفاع سدهای ساخته شده با هدف افزایش استحصال آب از منابع موجود است. افزایش ارتفاع سد اکباتان به میزان ۲۵ متر یکی از این موارد است. در خصوص سدهای خاکی و سنگریزه ای به دلیل شرایط بدنه، نیاز به ریختن و تراکم لایه های خاکی از پایین دست به سمت بالادست است. در این مقاله افزایش ارتفاع سد نرماشیر بم به میزان ۶/۵ متر مورد بررسی قرار گرفته است. در این طرح برخلاف روشهای سنتی افزایش ارتفاع سدهای خاکی و سنگریزه ای که مبتنی بر ریختن و تراکم لایه های خاکی از پایین دست به سمت بالادست است و سازه های پائین دست را تحت چالش قرار می داد و مشکل بهره برداری را در پی داشته که باید با سیستم های حفاظتی و گالری بتنی دسترسی به عنوان هزینه های اضافی تحمیل به طرح مینمود. اما در اینجا با کمترین هزینه و زمان اجرا طرحی نو ابداع و پشنهاد شده است، که عبارتست از احداث سازهای بتنی و مجوف بر روی تاج سد. در این مقاله ضمن توصیف جزئیات طرح، ابداعی کنترل های لازم جهت بررسی پایداری سازه مورد نظر نیز انجام شده است؛ از آن جمله: بررسی پایداری کلی سازه، بررسی تاثیر سازه مورد نظر بر پایداری شیروانی های خاکی، تغییر شکل و توزیع تنش ها در بدنه. برای نیل به اهداف فوق از نرم افزار های cadam۲۰۰۰، GeoStudio۲۰۰۷ و PLAXIS استفاده شده است. نتایج تحلیل حاکی از پایداری کامل سازه بوده است. همچنین تاثیر ناچیز سازه مورد نظر بعلت تحمیل وزن سربار کم به همراه بار آب بر روی پایداری شیروانی های بالا و پایین دست مشخص گردید. جابجایی ها و تغییرشکلها بسیار ناچیز بوده و توزیع تنش ها در بدنه سد نرماشیر در حدود مجاز قرار داشته است. روش پیشنهادی در این مقاله صرفا برای افزایش ارتفاع های کم و محدود و کمتر از ۸ کتر توصیه میشود که در هر پروژهای بسته به شرایط آن بایستی از لحاظ فنی موردبررسی قرار بگیرد.

کلیدواژه ها:

سد نرماشیر بم ، افزایش ارتفاع ، نوآوری سازه ، بتنی مجوف.