اسم منسوب عربی و صفت نسبی فارسی (دلالت ها و مقابله همسانی ها و ناهمسانی ها)

یاء نسبت، پرکاربردترین و متداول ترین پسوند و یکی از ساده ترین افزارهای صفت ساز در هر دو زبان عربی و فارسی است که از اتصال آن به پایان اسم های مختلف صفت های دارای معانی گوناگون ایجاد می شود. این گفتار بر آن است در حد بضاعت خود، ضمن اشاره به آن معانی گونه گون در عربی و فارسی، پاره ای همسانی ها و ناهمسانی ها را در این زمینه بنمایاند.  از مهم­ترین نتایج این گفتار این است که بیشتر معانی و کارکرد­های حاصل از چسبیدن پسوند یاء نسبت به کلمه پایه مانند تعلق به یک اقلیم یا ملیت و نژاد، وابستگی به یک چیز، شباهت در شکل یا رنگ، بیان جنس و ماده یک چیز، پیشه و فروشندگی، مذهب و کیش، معنای فاعلی یا مفعولی، قابلیت و لیاقت، دارندگی و... در هر دو زبان عربی و فارسی همسان­اند، ولی در کارکرد­هایی مانند آلوده­بودن به یک چیز، اعتیاد به مصرف ماده­ای، مطابقت با یک چیز، محل خرید و فروش یک چیز و... ناهمسانند . به­طور­کلی همسانی­های این پسوند و   کارکرد­های آن در هر دو زبان بیشتر از ناهمسانی­های آنهاست .

کلیدواژه ها:

منسوب سازی ، اسم منسوب ، اسم منسوب الیه ، صفت نسبی ، یاء نسبت