پارامترهای جامعه شناختی موثر بر توسعه نیافتگی ایران از منظر نظریه پردازان ایرانی

مطالعات توسعه از دهه ۱۹۴۰، نخست در حوزه علوم اقتصادی و با تاسیس مکتب ساختاری توسعه اقتصادی در آمریکای لاتین مطرحشد. اما به مرور، این رشته از مطالعات در جامعه شناسی و علوم سیاسی نیز مورد توجه قرار گرفت و مکاتب نوسازی، وابستگی و نظامجهانی در دوره بعد از جنگ جهانی دوم به وجود آمدند. اکنون همگان به این نتیجه رسیده اند که توسعه چیزی بیش از نوسازی و رشداقتصادی است و گذشته از بهبود سطح مادی زندگی، عدالت اجتماعی، آزادی های سیاسی و بزرگداشت ارزش ها و سنت های بومی را همدربر می گیرد. بر این اساس، تعاریف متاخر توسعه واجد وجوه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زندگی بشر می باشند و توسعه را درجامعیت آن مورد بررسی قرار میدهند. در این راستا، کشور ایران نیز به دنبال رسیدن به توسعه و رهایی از چالش های توسعه نیافتگیاست و نظریات گوناگونی از جانب نظریه پردازان داخل کشور، به خصوص در حوزه علوم اجتماعی، در جهت شناخت پارامترهای موثر برتوسعه نیافتگی ارائه شده است. بر این مبنا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پارامترهای موثر بر توسعه نیافتگی ایران و رتبه بندی آنهاتلاش دارد گام مثبتی جهت ایجاد شناخت و تلاش جهت رسیدن به توسعه ی ایران بردارد. روش به کار رفته در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات بر مبنای کتابخانه ای و نیز میدانی (پرسشنامه ای) بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده بااستفاده از نرم افزار SPSS و آزمون T-test انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد که ۴۰ پارامتر از منظر نظریه-پردازان ساختارگرا، نظریه پردازان عواملگرا و نیز نظریه پردازان تلفیق گرای ایرانی در توسعه نیافتگی ایران نقش دارند. در بین پارامترهایساختارگرای موثر بر توسعه نیافتگی ایران، پارامترهای بازتولید استبداد، جامعه یک عقلی، ناامنی، در پارامترهای عواملگرا، خلقیاتچاپلوسانه، نخبه کشی، فرهنگ استبدادی، و در پارامترهای تلفیق گرایی، قوانین تمامیت خواه، شهروندان بی تفاوت و احزاب سفارشی اهمیتبیشتری در توسعه نیافتگی ایران دارا می باشند.

کلیدواژه ها:

توسعه ، توسعه نیافتگی ، ایران