بررسی قدمت و معماری مسجد جامع( سرخ) شهرستان مهاباد

مساجد در ابعاد گوناگون چون بعد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی به پیشرفت جامعه اسلامی یاری رسانده و در نتیجه باعث رشد تمدن نو بنیان اسلام شده است اصول معنوی حاکم بر معماری سنتی ایران، ریشه های عمیق در فرهنگ و اندیشه های این مرزبوم را داراست. پژوهش حاضر به بررسی قدمت و معماری مسجد جامع شهرستان مهاباد واقع در آذربایجان غربی پرداخته است. با توجه به آثار بر جای مانده از این مسجد قدمت آن مربوط به سالهای ۱۰۸۹ ه.ق می باشد. طبق کتیبه موجود بر سر در شمالی مسجد، موید آن است که این بنا به دستور حکمران مهاباد بداق السلطان ساخته شده و در دوره شاه سلیمان صفوی تکمیل گردیده است؛ ساختار کلی مسجد همانند بسیاری از بناهای مناطق آذربایجان از سطح کد ارتفاعی پایین تری برخوردار بوده، علی الخصوص با احداث ساختمانهای بلندی که جدیدا در اطراف مسجد ساخته شده، بنا را پایین تر از ساختمانهای مجاور نشان میدهد، از ویژگیهای شاخص بنا در ساختار معماری آن از ۱۸ گنبد آجری نیمکره و ۱۰ ستون سنگی استفاده شده است، بر خلاف بیشتر مساجد، این مسجد و حجرات اطراف آن، تزئین نشده و سادگی خاصی دارند.نتایج تحقیق حاکی از آن است که سبک استفاده شده برای ساختمان این مسجد از نوع سبک اصفهانی بوده، و از نظر پی بنا و معماری بیشتر، شبیه مسجد تسوج در آذربایجان شرقی است. از دیگر موارد مهم معماری این مسجد توازن شکل گنبد و شبستان آن می باشد که باعث شده پس از گذشت ۳۳۸ سال از زمان ساخت آن همچنان سالم باقی بماند.

کلیدواژه ها:

معماری ، مسجد ، گنبد ، آذربایجان ، مسجد جامع مهاباد.