بررسی اثر قارچ میکوریز آربوسکولار (Glomus mosseae) و باکتری سودوموناس فلورسنت بر جذب عناصر غذایی نهال های پسته رقم قزوینی در چهار رژیم آبیاری

پسته یکی از محصولات مهم صادراتی کشور است و با توجه به میزان کم بارندگی در ایران تولید آن با مشکل کمبود آب روبرو شده است. یکی از راه هایی که در سال های اخیر برای مقابله با کم آبی و تنش خشکی در گیاهان مورد استفاده قرار گرفته، استفاده از قارچ-های میکوریز و باکتری های حل کننده فسفات است. بنابراین به منظور بررسی اثر همزیستی قارچ میکوریز آربوسکولار Glomus mosseae و باکتری سودوموناس فلورسنس سویه P۵۲ بر جذب عناصر غذایی توسط نهال های پسته رقم قزوینی در شرایط تنش خشکی، یک آزمایش گلخانه ای با چهار سطح تنش خشکی (۱۰۰درصد ظرفیت مزرعه (FC) به عنوان شاهد و سطوح ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد FC) و چهار سطح از کود زیستی (گیاهان بدون میکوریز و باکتری به عنوان گیاهان شاهد، میکوریز به تنهایی (۱۰۰ گرم مایه تلقیح میکوریز در هر گلدان)، باکتری به تنهایی (دو میلی لیتر از سوسپانسیون باکتری در هر گلدان) و ترکیب میکوریز و باکتری (۱۰۰ گرم مایه تلقیح میکوریز و دو میلی لیتر از سوسپانسیون باکتری در هر گلدان)) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. این آزمایش بین سال های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۰ روی نهال هایی با سن سه ماه انجام شد و تعداد نهال ها در هر گلدان سه عدد بود. در این آزمایش کاربرد باکتری در شرایط خشکی روی درصد آلودگی ریشه اثر معنی داری نداشت. صرفه نظر از اثر تیمار باکتری، افزایش خشکی سبب افزایش آلودگی ریشه شد. میزان فسفر با کاربرد کود زیستی افزایش یافت و در بیشتر موارد بیشترین میزان فسفر در تیمار میکوریز و تیمار ترکیبی باکتری و میکوریز در تنش خشکی ۵۰ و ۲۵ درصد ظرفیت مزرعه به دست آمد. بیشترین محتوای پتاسیم شاخساره در تیمار ترکیبی میکوریز و باکتری مشاهده شد. بیشترین میزان کلسیم ریشه در تنش خشکی ۲۵ درصد ظرفیت مزرعه ثبت شد. تنش خشکی سبب افزایش معنی دار عناصر کم مصرف در سطح ۲۵ درصد ظرفیت مزرعه نسبت به شاهد شد درحالی که در ریشه بی تاثیر بود. در نهایت، نتایج این مطالعه نشان داد که در بیشتر موارد تیمار ترکیبی میکوریز و باکتری با افزایش عناصر و به خصوص فسفر در تنش خشکی شدید، سبب افزایش مقاومت به خشکی در نهال ها شد.

کلیدواژه ها:

Absorption of minerals ، Drought stress ، Mycorrhiza ، pistachio ، Pseudomonas fluorescent bacteria ، seedling. ، باکتری سودوموناس فلورسنت ، پسته ، تنش خشکی ، جذب عنصر ، میکوریز ، نهال