تاثیر غلظت های مختلف مس و سرب بر تغییرات روزنه، خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه لاله عباسی (Mirabilis jalapa)

با توجه به خطرات زیست محیطی عناصر سنگین، استفاده از گیاهان برای پالایش محیط زیست در دهه های اخیر مورد توجه قرارگرفته است. در این پژوهش به منظور بررسی امکان استفاده از گیاه لاله عباسی، برای کشت در خاک های آلوده به عناصر سرب و مس، آزمایشی شامل چهار سطح سرب (صفر، ۲۰۰، ۴۰۰ و۸۰۰ میلی گرم برکیلوگرم خاک) و چهار سطح مس (صفر، ۲۰۰، ۴۰۰ و۸۰۰ میلی گرم برکیلوگرم خاک) به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. کاربرد هر دو عنصر باعث کاهش رنگیزه های فتوسنتزی و صفات مورفولوژیک گیاه شد. صفات روزنه ای نیز به طور معنی داری تحت تاثیر این عناصر کاهش یافتند. همچنین افزایش معنی داری در فاکتورهایی از قبیل غلظت قند احیا، پرولین، تجمع سرب و مس در ریشه و ساقه و همچنین فعالیت آنزیم های مورد ارزیابی مشاهده شد. بیشترین تجمع عناصر فوق، در ریشه های گیاه مذکور بود. غلظت های سرب و مس ریشه در بالاترین سطوح، نسبت به شاهد به ترتیب ۳۲ و ۲۲ برابر و در اندام هوایی نیز نسبت به شاهد ۶ و ۳/۶ برابر افزایش یافتند. به علاوه فعالیت آنزیم های سوپراکسیددیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز، در بالاترین سطوح کاربردی هر دو عنصر سنگین نسبت به شاهد به ترتیب ۲/۷، ۲/۵ و ۲/۴ برابر افزایش یافت. این درحالی بود که غلظت پرولین تحت تنش، بیش از ۹ برابر افزایش یافت. نتایج نشان می دهد که لاله عباسی می تواند به عنوان یک گیاه باغچه ای متحمل به غلظت های مختلف سرب و مس در مناطق آلوده به این فلزات استفاده شود.  

کلیدواژه ها:

Enzyme ، Heavy metals ، Proline ، Stress ، آنزیم ، پرولین ، تنش ، عناصرسنگین