بررسی تاثیر روش های تغذیه آلی و شیمیایی بر ویژگی های کمی علوفه و دانه ارزن (.Panicum miliaceum L) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل

بررسی واکنش محصول به عملیات کم آبیاری و ارزیابی اثر تنش خشکی بر گیاه از مهم ترین موضوعات تولید گیاهان زراعی است. کاربرد کودهای آلی در این شرایط می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد. بدین منظور، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل سطوح: آبیاری کامل، قطع موقت آبیاری در مرحله گل دهی و قطع موقت آبیاری در مرحله پر شدن دانه و سطوح عامل فرعی شامل: شاهد، کود شیمیایی، کود دامی، کمپوست و ورمی کمپوست بود. بر اساس نتایج به دست آمده، تنش خشکی موجب افت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی ارزن شد. در حالی که بهترین عملکردها از مصرف کود ورمی کمپوست در شرایط آبیاری کامل در طول دوره رشد به دست آمد. صفات عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه، تعداد برگ در ساقه اصلی، تعداد پنجه و وزن هزار دانه اختلاف معنی داری در بین تیمارهای تنش خشکی نشان ندادند. عملکرد علوفه، بیولوژیکی و دانه درنتیجه مصرف ورمی کمپوست بیشترین افزایش را نشان داد. درحالی که ارتفاع بوته و شاخص برداشت در اثر مصرف کود دامی بیشترین افزایش را داشت. کود شیمیایی فقط صفت تعداد پنجه در واحد سطح را نسبت به سایر تیمارها به میزان بیشتری افزایش داد. گیاهانی که در مرحله پر شدن دانه در معرض تنش خشکی قرار گرفته بودند شاخص برداشت پایین تری را نشان دادند. کارایی مصرف آب گیاهانی که در معرض تنش خشکی در مرحله گل دهی قرار داشتند افزایش و آنهایی که تحت تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه قرار داشتند، کاهش یافت. ورمی کمپوست و کمپوست بیشترین تاثیر را بر بهبود این صفت داشتند. به طور کلی، هرچند بالاترین عملکردها از اعمال آبیاری کامل به دست آمد، اما با عملیات کم آبیاری در مرحله گل دهی ارزن می توان کارایی مصرف آب و شاخص برداشت این گیاه را بهبود داد. همچنین نتایج به دست آمده نشان دهنده اثرات مثبت تغذیه آلی نسبت به شیمیایی در زراعت ارزن است.

کلیدواژه ها:

Chemical fertilizer ، Compost ، Irrigation ، Vermicompost ، Water use efficiency ، Yield ، آبیاری ، عملکرد ، کارایی مصرف آب ، کمپوست ، کود شیمیایی ، ورمی کمپوست