نگرشی تحلیلی به اثرات بهره برداری از سدها در استان گیلان

آبهای سطحی 91 درصد از پتانسیل آبی استان گیلان را تشکیل می دهد. اما احداث سد ها برای کنترل آبهای سطحی در طول زمان ساخت و پس از بهره برداری اثرات مخربی را بر اکوسیستم منطقه دارد و حتی در زمان ساخت خود عاملی در جهت سیلابی شدن رودخانه ای که ساختگاه آن است می باشد. سد سازی های متوالی بر روی دو رودخانه شاهرود و قزل اوزن در بالادست سد سفیدرود باعث کاهش آب ورودی به سفیدرود شده است. عملیات احداث بزرگراه قزوین-رشت میزان رسوبات در سد و رودخانه سفیدرود را افزایش داده است. آلایندگی ناشی از ماشین آلات برداشت کننده رسوبات بستر رودخانه و سد سفیدرود و فرسایش خاک ناشی از احداث سدهاو دیگر عوامل آلوده کننده انسانی ارزش کارکرد سد ها را از بین برده است.وجود رسوبات با کاهش اکسیژن محلول طبق استاندارد اروپایی منجر به از بین رفتن ماهیان مولد در پی از بین رفتن اکوسیستم جریان دار شده است.جنگلهای هیرکانی جهت احداث سدهای مخزنی شهر بیجار،پلرود،شفارود درمعرض خطر است.عدم بکارگیری روشهای نوین در تخلیه رسوبات سبب از بین رفتن آبزیان سد سفیدرود تنها سد مخزنی استان گیلان از سال 1341 شده است. آب ساکن در پشت سدها با بوجود آوردن تشتک تبخیر کاهش روند میزان ذخیره آب را در کنار کاهش بارندگی و افزایش دما تشدید کرده است.همچنین امراض روده ای و دستگاه گوارشی را نیز می توان در ساکنین حواشی دریاچه های پشت سد می توان مشاهده نمود.طبق مصوبه های 138و56 شورایعالی محیط زیست اثرات زیست محیطی باید قبل از احداث سدها انجام بپذیرد که بدون توجه به آن نمی توان برنامه ریزی واقع بینانه ای را در زمینه بهره برداری از منابع آب انجام داد.

کلیدواژه ها:

اثرات زیست محیطی ، رسوبات ، رودخانه شاهرود وقزل اوزن ، سد سفیدرود