چالش های انتخاب شهردار در ایران

نحوه انتخاب شهردار می تواند نقش بسزایی در عملکرد او داشته باشد . از این رو ابتدا برای بررسی عملکرد شهردار ها در کشور های مختلف که نشات گرفته از قدرت شهردار ها میباشد به بررسی روش های مختلف انتخاب شهردار در کشور های مختلف می پردازیم . شهرداران کشور های هلند و بلژیک از طرف مقامات حکومتی برای اداره شهر ها انتصاب می شوند . و نقش رهبر جمعی را در شهر ها ایفا میکنند. اما شهرداران بلژیک دارای قدرت بیشتری نسبت به همتاهای هلندی خود هستند. چون علاوه بر این که عضو شورا هستند رئیس آن نیز می باشند.در کشور های انگلستان و آلمان شهرداران به صورت مستقیم توسط مردم انتخاب می شوند که دارای قدرت شبکه سازی بیشتر و در نتیجه دارای عملکرد بهتری می باشند همچنین شهرداران انتخاب مستقیم پاسخگوتر از شهردارانی هستند که به صورت غیر به صورت غیرمستقیم و توسط شورای شهر انتخاب می شوند . این شهرداران نسبت به شهردارانی که بصورت مستقیم انتخاب شده اند دارای قدرت عمل کمتر و در نتیجه عملکرد پایین تری نیز می باشند اما شهرداران ایران با شهرداران سه کشور فرانسه ، اسپانیا و ایر لند تفاوت های بارزی دارند. در هر سه کشور فوق شهرداران از میان شورایی که مستقیم توسط مردم انتخاب شده اند انتخاب می شود و علاوه بر عضو شورا بودن رئیس شورا نیز می باشند . عموما افرادی از میان اعضای شورا به عنوان شهردار انتخاب میشود که رئیس حذب پیروز یا دارای قدرت حذبی بیشتری نسبت به بقیه اعضای شورا هستند . همین عامل باعث می شود . افرادی به عنوان شهر دار انتخاب شوند که اولا به صورت مستقیم از طرف مردم انتخاب شده اند و مقبولیت لازم را از طرف مردم برای این سمت دارند . و دوما افرادی که دارای قدرت حذبی بالاتری هستند به عنوان شهردار انتخاب شوند همین عامل باعث می شود این شهرداران به دلیل داشتن قدرت شبکه سازی عمودی (با دولت مردان) و افقی (باشهروندان و بخش خصوصی) بیشتر در پیشبرد راهداف و راهبرد بتوانند مساعدت هر دو بخش دولت و مردم را جلب کنند . در نتیجه به دلیل مقبولیت ناشی از انتخاب مستقیم و قدرت شبکه سازی ناشی از پیروزی حذب قدرتمند بتوانند قدرت تجربی بالا تر و در نتیجه عملکرد بیشتری نیز داشته باشند . این در حالی است که شهرداران ایرانی که توسط شورا انتخاب می شوند عضو شورا نیستند چون بر تبق قوانین یک فرد نمی تواند هم عضو شورا و هم شهردار باشد همین قانون باعث می شود افرادی وارد سمت شهرداری بشوند که از طرف مردم انتخاب نشده اند و مقبولیت لازم را از طرف مردم ندارند . همچنین چون این افراد از طرف مردم انتخاب نشده اند در نتیجه مسئولیت پذیری کم تری نسبت به افرادی که مستقیم انتخاب شده اند دارند . همچنین تفاوت بارز میان شهرداران ایران با سایر کشور ها در این موضوع می باشد که در کشور های مزکور رهبری جمعی از مدیریت اجرایی جدا شده و شهر ها علاوه بر شهرداری که رهبر جمعی شهر محسوب می شود دارای مدیرارشداجرایی نیز می باشد . ولی در ایران شهرداران در واقع استخدام شده شورا هستن برای اجرای مصوبات شورا که این نقطه ضعف با کسسته شدن مدیریت شهری در ایران تشدید می شود به صورتی که شهر تهران در حال حاضر توسط۲۶ دستگاه مدیریت می شود . که یکی از مهم ترین عوامل بازدهی پایین طرح های اجرا شده می باشد. تمامی این نقاط ضعف روش انتخاب فعلی با روابط سازمان نیافته ی بین شورا و شهردار تشدید می شود .تمامی این دلایل نشان از ناکار آمدی روش فعلی انتخاب شهردار می باشد. از این رو به اراعه روش پیشنهادی برای انتخاب شهردار میپردازیم و در نهایت تغییرات گسترده ی اداری که لازمه این تغییر می باشد را بررسی میکنیم.

کلیدواژه ها:

چالش انتخاب شهردار در ایران ، روش انتخاب شهردار ، مقایسه روش انتخاب شهردار ، تغییر روش انتخاب شهردار