مبانی و مستندات شرعی احکام فرزندخواندگی در فقه و حقوق

پذیرش کودکان بی‎سرپرست به ‎فرزندی، خواه به ‎منظور کمک بر آنان و خواه در جهت رفع نیازهای معنوی پدران و مادرانی که به هر دلیل فاقد فرزند هستند، از سابقه‎ای طولانی تحت عنوان فرزندخواندگی در جوامع گوناگون برخوردار است که در زمان‎ها و نظام‎های حقوقی، شرایط و آثار متفاوتی دارد. بی‎توجهی و کوته نظری به هریک از این شرایط میتواند آثار زیانباری یرای کودک یا سرپرست داشته باشد. این پژوهش در نظر دارد به بررسی و پاسخگویی مسائل و مشکلات مربوط به، نفقه، ارث، محرمیت و نسب بین سرپرست و فرزندخوانده از منظر فقه اسلامی و حقوق ایران ‎بپردازد. با توجه به آیات و روایات اسلام فرزند خوانده را فرزند واقعی پدر خوانده و مادر خوانده نمی داند و فرزندخواندگی را نفی می کند. از جمله این آیات، آیه ۴ و ۵ سوره مبارکه احزاب است که می فرماید: خداوند فرزندخواندگان شما را فرزندانتان قرار نداده است این گفته شما به زبان هایتان است و خدا به حق سخن می گوید و به راه راست هدایت می کنند . پسرخوانده ها را به پدرانشان نسبت دهید که نزد خدا به عدالت نزدیک تر است. در قانون حمایت از کودکان بی سرپرست مصوب ۱۳۵۳ از فرزند خواندگی به سرپرستی تعبیر شده بود و شرایطش را بیان کرده بود. اما این قانون با تصویب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در سال ۹۲ نسخ شده است وبرای اولین بار در قانون از واژه فرزند خوانده استفاده شده است. در مجموع قوانین موضوعه ایران نیز به تبع از فقه اسلامی فرزند خوانده را فرزند واقعی سرپرستان قلمداد نمی کند و در موضوعات مختلف از جمله محرمیت، ارث و...چاره اندیشی کرده است.

کلیدواژه ها:

فرزندخوانده ، حضانت ، مبانی و مستندات شرعی ، فقه و حقوق