یافته های سیتولوژیک، هیستوپاتولوژیک و بیوشیمیایی در کارسینوم سلول های سنگفرشی (SCC) در یک راس مادیان نژاد دره شوری

یک راس مادیان ۱۷ ساله ۵ ماه آبستن سفید رنگ نژاد دره شوری با ضایعه توده مانند پوستی در سمت چپ صورت کنار منخرین و لب بالا برای معاینه و بررسی های بالینی ارجاع داده شد. بر اساس اظهارات صاحب حیوان،این توده از حدود یک سال پیش مشاهده و به مرور زمان سطح آن زخم شده و گسترش یافته بود.پس از انجام معاینات بالینی، نمونه ی خون و سرم جهت انجام آزمایشات معمول هماتولوژی و بیوشیمیایی خون از حیوان اخذ گردید. همچنین برای بررسی های هیستوپاتولوژیک و سلول شناسی، پس از ایجاد اثر آرام بخشی با تزریق داخل وریدی آسپرومازین، نمونه برداری های بافتی و سیتولوژی لازم اخذ گردید. نمونه بافتی در فرمالین بافر خنثی %۱۰ تثبیت و مقاطع بافتی تهیه شده با روش هماتوکسیلین و ائوزین (H&E) رنگ آمیزی گردید. اسمیر های تهیه شده برای سلول شناسی نیز پس از تثبیت نمونه روی لام با متانول خالص به روش گیمسارنگ آمیزی شد. نتایج بیوشیمی نشان از افزایش آنزیم های SGOT(۲۴۵ U/L)، ALP(۴۵۱ U/L) و Lipase (۱۱۷ U/L) داشت. از نظر هیستوپاتولوژیک در مقاطع بافتی هیپرپلازی متوسط تا شدید کراتینوسیت های اپیدرمیس بویژه در ناحیه خاردار پوست و تشکیل انشعابات سلولی (Epidermal rete) به درون درمیس، افزایش لایه شاخی پوست (هیپرکراتوز)، افزایش مواد ائوزینوفیلیک فیبریلار داخل سیتوپلاسمی و مروارید های شاخی (Keratin pearls) مشاهده شد. کراتینوسیت ها بزرگ و دارای هسته های وزیکولار تا مقدار کمی هیپرکروماتیک، هستک های بارز و برجسته بودند و موارد تقسیم میتوز نیز به طور نادر مشاهده شد. از نظر سلول شناسی، کراتینوسیت های توموری به صورت سلولهای پوششی گرد دیسپلاستیک و منفرد با نسبت بالای هسته به سیتوپلاسم، تمایز نیافته با هستک های مشخص به تعداد بسیاز زیاد در سطح لام سیتولوژی دیده شد. علاوه بر این رشته های نواری بازشده و گسترده کراتین در گسترش در میان سلول ها مشاهده شد که در واقع همان گویچه های شاخی باز شده است که در سیتولوژی به صورت رشته های بازوفیلیک قابل مشاهده بوند. بر اساس یافته های هیستوپاتولوژی و سیتولوژی کارسینوم سلول های سنگفرشی (SCC) در این حیوان تایید گردید. این تومور، بدخیم و به صورت موضعی دارای تهاجم سلول های پوششی سنگفرشی در پوست و غشاهای مخاطی است. این تومور در گونه ی اسب، بیشتر نواحی پلک چشم، ملتحمه و پلک سوم را متاثر می کند و شایع ترین تومور چشم و زواید چشمی اسب می باشد. از لحاظ سبب شناسی، این تومور چند عاملی است. به نظر می رسد مواجهه با اشعه ی ماورای بنفش و کمبود رنگدانه ی نواحی درگیر، از عوامل مستعد کننده ی اولیه هستند.غشای نیکتانت و لیبمبوس بعد از پلک ها شایعترین مناطق درگیری هستند. اگرچه در اسب ها بیشترین قسمتهای چشم که درگیر می شوند، غشای نیکتیتان و ملتحمه چشم ها درگیر می شوند، اما این گزارش درگیری کنار منخرین و لب بالا را نشان داد.در ضمن اگر چه تشخیص قطعی تومور براساس آزمایشات هیستوپاتولوژیک است اما این گزارش نشان داد که تکنیک سیتولوژی نیز می تواند کمک شایانی به تشخیص اولیه و زودهنگام تومور کند.

کلیدواژه ها:

کارسینوم سلول های سنگفرشی ( SCC) ، سیتولو ی ، هیستوپاتولو ی ، بیوشیمی ، مادیان دره شوری.