مطالعه ی اثر بازدارندگی عصاره ی آبی گیاه دارویی مامیران (Chelidonium majus) بر جدایه های اامیست بیمارگر (Phytophthora infestans) به دست آمده از مزارع سیب زمینی استان گلستان در شرایط آزمایشگاهی

هدف از این تحقیق، مطالعه ی اثر بازدارندگی عصاره آبی گیاه دارویی مامیران (Chelidonium majus)، جمع آوری شده از مناطق مختلف استان گلستان بر جدایه های بیمارگر بادزدگی سیب زمینی در شرایط آزمایشگاهی است. در اوایل بهار سال ۱۳۹۰ خورشیدی، نمونه برگ های آلوده به بیمارگر از مزارع سیب زمینی از سه منطقه ی فاضل آباد، ولیک آباد و سرخنکلاته در استان گلستان جمع آوری و جهت جداسازی بیمارگر به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از انکوبه نمودن نمونه ها در اتاقک مرطوب بهمدت ۲۴ ساعت، جداسازی و خالص سازی بیمارگر در محیط کشت انتخابی چاودار- آگار با افزودن آنتی بیوتیک های لازم انجام شد. عصاره ی آبی گیاهی با استفاده از ۱۰ گرم پودر خشک نمونه گیاهان جمع آوری شده، با افزودن ۱۰۰ میلی لیتر آب مقطر استریل، قرار گرفتن به مدت ۲۴ ساعت بر روی دستگاه شیکر- بن ماری و صاف کردن مخلوط حاصله به دست آمد. غلضتهای صفر (شاهد)، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰% عصاره های آبی به روش اختلاط با محیط کشت، مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملن تصادفی، با دو فاکتور غلضت عصاره و جدایه های بیمارگر، با ۲۴ تیمار و در ۴ تکرار بر روی تشتک های پتری شامل محیط کشت پیاده شد. تشتک های پتری در زیر هود میکروبی استریل و در مجاورت شعله با قرص های ۵ میلی متر از جدایه های بیمارگر تلقیح و در محیطی تاریک با دمای ۱۸-۲۰°C به مدت یک هفته نگهداری شدند. درصد بازدارندگی هر تیمار با اندازه گیری رشد شعاعی پرگنه ی بیمارگر در محیط کشت شامل عصاره و مقایسه با شاهد انجام شد. جهت تعیین نوع خاصیت قارچ کشی عصاره، قرص تلقیح به تشتک های شاهد منتقل شد. عدم رشد پرگنه بیان گر خاصیت قارچ سمی و رشد، قارچ ایستایی عصاره به حساب آمد. نتایج حاصل از تجزیه ی واریانس داده ها نشان داد، غلظت ۵۰ و ۱۰۰% عصاره ی آبی مامیران با تفاوت معنی دار در سطح احتمال آماری p≤۰.۰۰۰۱ در مقایسه با شاهد، سبب ۱۰۰% اثر بازدارندگی از رشد همه ی جدایه های بیمارگر با خاصیت قارچ سمی بود. غلظت ۲۵% این عصاره به میزان ۳۰/۲-۶۴/۱% اثر بازدارندگی بر روی جدایه ها با خاصیت قارچ ایستایی از خود نشان داد. بیش ترین اثر بازدارندگی عصاره با غلظت ۲۵% بر روی جدایه های به دست آمده از منطقه ی سرخن کلاته و کم ترین، ولیک آباد بود. عصاره ی آبی مامیران در غلظتهای ۵۰ و ۱۰۰%، با اثر مهارکنندگی ۱۰۰% و خاصیت قارچ سمی به عنوان جای گزینی مناسب برای قارچ کش های تماسی در برنامه های مدیریت و کنترل بیمارگر بادزدگی سیب زمینی در مناطق مورد تحقیق میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

اثر بازدارندگی ، امیست ، سیب زمینی ، عصاره ی آبی ، گلستان ، مامیران ، .Phytophthora infestans