معرفی و بررسی کارایی مدل SWEEP در شرایط فراخشک ایران مرکزی (مطالعه ی موردی نرماشیر بم)

فرسایش بادی یکی از مهمترین مشکلات تخریب در اکوسیستم های مناطق خشک و نیمه خشک است. باد عامل اصلی فرسایش در مناطق خشک محسوب میگردد. به منظور حفظ خاک، وظیفه ی اصلی مطالعات فرسایش بادی تعیین و برآورد خطر فرسایش بادی در مقیاسهای مختلف زمانی و مکانی با هدف شناسایی عوامل موثر و توسعه ی اقدامات پیشگیرانه ی فرسایش بادی میباشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی مدل SWEEP در شرایط فراخشک ایران مرکزی (نرماشیر بم) به منظور اندازه گیری و پیشبینی پایش رخدادهای فرسایش بادی می باشد. لازم به ذکر است که مدل SWEEP یک مدل تکرخداد سیستم پیشبینی فرسایش بادی )WEPS) است. به منظور اندازه گیری فرسایش بادی، ایستگاه پایش و سنجش فرسایش بادی در قالب الگوی دوایر متحدالمرکز برای استقرار تله های رسوبگیر در ایستگاه استفاده شد. تله رسوبگیر BSNE به نحوی طراحی شده که ذرات معلق و جهشی را در ارتفاع مختلف و در جهات گوناگون رسوبگیری میکند. پس از هر رخداد نمونه های رسوب و اطلاعات باد ایستگاه ریگان جمع آوری، آنالیز و با استفاده از نرم افزار محاسبه گر فرسایش بادی و گردوغبار دفتر بیابان سازمان جنگلها مقادیر ظرفیت انتقال و تلفات خاک محاسبه شد. در نهایت با وارد کردن اطلاعات محدوده ایستگاه در مدل SWEEP مقادیر پیشگویی شده و اندازهگیری شده مقایسه گردید. نتایج نشان داد که مدل SWEEP کارایی مطلوبی از نظر شاخص کارایی ناش ساتکلیف برای پارامترهای حداکثر ظرفیت انتقال کل مواد بادرفت و ذرات منتقله با مکانیسم جهشی را دارد، لیکن در خصوص براورد ذرات غبار و تلفات کل از سطح خاک کارایی لازم را ندارد.

کلیدواژه ها:

فرسایش بادی ، مدل SWEEP ، نرماشیر بم ، مدل WEPS