مقایسه مدلهای MPSIAC و EMP در برآورد فرسایش و رسوب حوزه زکیان باباکوهک سپیدان

در اکثر حوزه های کشور که فاقد ایستگاه اندازه گیری رسوب می باشند برآورد میزان فرسایش و رسوب با استفاده از مدلهای مبتنی بر شرایط ویژه حوزه های کشور ضروری است. در این مطالعه به مقایسه دو مدل MPSIAC و EPM جهت برآورد فرسایش و رسوب حوزه زکیان شهرستان سپیدان پرداخته و مناسب ترین مدل سازگار با وضعیت حوزه ارائه شده است. مدل MPSIAC وضعیت فرسایش و رسوب را بر حسب شدت و ضعف نقش ۹ عامل محیطی مشتمل بر زمین شناسی، خاک شناسی، اقلیم، رواناب، توپوگرافی، پوشش زمین، کاربری اراضی، وضعیت فعلی فرسایش و فرسایش رودخانه ای و حمل رسوب بررسی می کند. در مدل EPM نیز با درنظر گرفتن نقش ۴ عامل ضریب شدت فرسایش، ضریب کاربری اراضی، شیب متوسط و ضریب حساسیت سنگ و خاک به فرسایش وضعیت فرسایش پذیری حوزه تعیین می شود. مقدار فرسایش و رسوب خروجی برآورد شده حوزه توسط مدل MPSIAC به ترتیب ۵۲۰۱/۳۳ و ۳۷۱۲/۵۶ تن بر سال بوده است، اختلاف بین رسوب برآورد شده این دو مدل ۱۷۶۲/۲۵ تن در سال می باشد که با توجه به فرسایش ناچیز حوزه این اختلاف معنی دار می باشد. متوسط فرسایش حوزه ۳/۷۸ و متوسط رسوب خروجی حوزه ۲/۷۰ تن بر هکتار بر سال بدست آمده است. در مدل EPM مقدار فرسایش و رسوب خروجی حوزه به ترتیب ۱۰۰۹۹/۴ و ۵۴۷۴/۸۱ تن بر سال برآورد شده و متوسط فرسایش حوزه ۷/۳۴ و متوسط رسوب خروجی حوزه ۳/۹۸ تن بر هکتار بر سال بدست آمده است. کلاس فرسایشی حوزه توسط مدل MPSIAC در کلاس فرسایشی کم و توسط مدل EPM در کلاس متوسط قرار گرفت. با توجه به پژوهش صورت گرفته مدل MPSIAC نتایج قابل قبول تری را نسبت به مدل EPM ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

فرسایش ، رسوب ، کلاس فرسایشی ، MPSIAC ، EPM