تعیین رطوبت بحرانی برخی خاک های آبگریز استان گیلان
محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 29، شماره: 4
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 238
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AREO-29-4_010
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
آبگریزی یکی از ویژگیهای خاک با تغییرات فصلی یا کوتاهمدت است که نفوذ آب در خاک را کاهش داده و یا از آن جلوگیری میکند. آبگریزی وابسته به رطوبت خاک است و در خاکهای خشک بیشترین شدت را پیدا میکند. این مطالعه با هدف بررسی تغییرات آبگریزی و تعیین رطوبت بحرانی خاکها در ۱۰ منطقه جنگلی استان گیلان تحت پوششهای گیاهی مختلف از قبیل کاج تدا، توسکا، لرگ، گیاه آقطی، شمشاد، انجیلی، بلوط، راش، افرا و چمن پراکنده انجام شد. خاکها در دو فصل پاییز و تابستان از عمق ۵-۰ سانتیمتر نمونهبرداری شدند. برای بررسی آبگریزی واقعی از آزمون زمان نفوذ قطره آب (WDPT) در رطوبت مزرعه و آبگریزی بالقوه پس از خشک کردن نمونههای دستنخورده در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد انجام شد. آبگریزی واقعی فقط در تابستان در مناطق جنگلی اندارهگیری گردید. گستره وسیعی از کلاسهای آبگریزی خاک (خاکهای آبدوست تا بینهایت آبگریز) در مناطق مورد مطالعه مشاهده شدند. نتایج نشان داد که در مناطقی که بافت شنی دارند شدت آبگریزی بیشتر میباشد. در این پژوهش همبستگی مثبتی بین Log WDPT با مقدار ماده آلی و درصد شن خاک (با r بهترتیب ۴۲/۰ و ۲۷/۰) تعیین شد. همبستگی Log WDPTبا درصد رس خاک منفی ( با ۳۵/۰- = r) و رابطهای بین Log WDPT و pH به دست نیامد. محدوده رطوبتی که خاکها آبگریز میشوند ( رطوبت بحرانی) برای هر یک از مناطق متفاوت و تابعی از ویژگیهای خاک بود. محدوده رطوبت بحرانی در خاکهای شنی در عمق ۵-۰ سانتیمتر بین ۷/۶-۴ درصد، در خاکهای لوم رس سیلتی و لوم سیلتی بین ۸/۱۵-۱/۱۰ درصد و در خاکهای لوم سیلتی و لوم رسی با میانگین ماده آلی بالا (۶/۱۴-۲/۱۱ درصد) بین ۳/۲۱-۴/۱۳ درصد ارزیابی شد. نتایج نشان میدهند که ماده آلی و بافت خاک بر مقدار رطوبت بحرانی خاک تاثیر دارند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سیده مهرنوش میربابائی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد خاک شناسی دانشگاه گیلان
محمود شعبانپور شهرستانی
دانشیار گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان
علی اصغر ذوالفقاری
استادیار گروه بیابان زدایی، دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان
کامبیز طاهری آبکنار
دانشیار گروه جنگل شناسی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان