بررسی پراکنش فلزهای سنگین در خاک های اطراف کارخانه سرب و روی زنجان
محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 31، شماره: 4
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 360
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AREO-31-4_012
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
آلودگی خاک به فلزهای سنگین یک مشکل اساسی و در حال گسترش در کشور ما به شمار میآید. بنابراین آگاهی از الگوی توزیع مکانی خاکهای حاوی فلزهای سنگین، میتواند نقش مهمی در ارزیابی پتانسیل آلودگی در یک منطقه داشته باشد. با این هدف در این پژوهش تلاش شدتا با استفاده از علم آمار مکانی، الگوی مکانی حاکم و تغییرات مکانی برخی از فلزهای سنگین شامل کبالت، نیکل، مس، روی، کادمیومو سرب در خاکهای اطراف کارخانه سرب و روی ایران در زنجان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بدین منظور ۱۲۶ نمونه خاک در پیرامون کارخانه مزبور و از شعاع صفر تا ۵۰۰۰ متری از مرکز کارخانه و از عمق صفر تا ۱۵ سانتی متری جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان داد که بالاترین میانگین غلظت فلزهای سنگین در خاکهای سطحی مربوط به عنصر روی و کمترین غلظت مربوط به کبالت بود (Zn > Pb >Ni>Cu > Cd > Co) که در مقایسه با استانداردهای جهانیخارج از دامنه محدوده های اندازه گیری شده قرار داشت. بر اساس نتایج آماره موران عمومی و در سطح یک درصد معنیداری، مشخص گردید تمامی فلزهای سنگین مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه دارای ساختار فضایی بوده و از یک الگوی خوشهای برخوردار بودند. پراکنش و توزیع مکانی فلزهای سنگین در منطقه مورد مطالعه بهگونهای بود که بیش ترین تمرکز لکههای داغ فلزهای سنگین در اطراف شرکت سرب و روی به ترتیب مربوط به فلزهای سرب، کبالت و روی بود. مقدار این فلزها در خاک در بیش ترین مقدار برحسب میلی گرم فلز بر کیلوگرم خاک به ترتیب برابر با ۲۹۹۰، ۲۰ و ۳۰۱۶۷ اندازه گیری شد. مهم ترین دلیل چنین توزیعی برای این سه فلز را میتوان فعالیت کارخانه دانست. نتیجه تحلیل تغییرنگارها در پراکندگی فلزهای سنگین نشان داد که نمونههای خاک حاوی فلز نیکل، دارای وابستگی مکانی ضعیف، نمونههای خاک حاوی فلزهای مس، کادمیم و سرب دارای همبستگی مکانی قوی و خاکهای حاوی فلزهای کبالت و روی از همبستگی مکانی متوسط برخوردار بودند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
یونس خسروی
استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
عباسعلی زمانی
استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
عبدالحسین پری زنگنه
استاد گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
محمدرضا یافتیان
استاد گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :