اثر بیوچارهای کود گاوی و بقایای نخل تهیه شده در دماهای مختلف بر هدایت هیدرولیکی اشباع و ضرایب انتقال یون کلر در یک خاک لوم شنی

ضریب پخشیدگی –پراکندگی و سایر ضرایب انتقال املاح از ویژگی­های مهم در فرایند انتقال مواد در خاک هستند که می­تواند تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله افزودن اصلاح­کننده­ها و مواد آلی قرار گیرند. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی اثرات بیوچارهای تهیه شده از کود گاوی و بقایای نخل در دماهای مختلف بر ضریب پخشیدگی پراکندگی یون کلر، هدایت هیدرولیکی اشباع، میزان آب غیرمتحرک و ضریب تبادل جرمی یون کلرید در یک خاک لوم شنی انجام شد. تیمارها عبارت بودند از: شاهد، بیوچار کود گاوی (CMB۴۰۰ و CMB۶۰۰) و بیوچار بقایای نخل (PRB۴۰۰ و PRB۶۰۰) تهیه شده در دماهای ۴۰۰ و ۶۰۰ درجه سلسیوس (هریک در سه سطح ۵/۰%، ۱%و ۲ درصد وزنی). آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه و در ستون های خاک به مدت ۷۰ روز انجام شد. کاربرد مقادیر ۵/۰%، ۱% و ۲ درصد PRB۴۰۰ وPRB۶۰۰  به­ترتیب سبب افزایش معنی­دار ضریب پخشیدگی-پراکندگی کلر به میزان ۸۹%، ۸۰%، ۴۴% و ۳۹%، ۱۴۱% و ۱۳۹ درصد در مقایسه با شاهد شد. همچنین کاربرد مقادیر ۵/۰%، ۱% و ۲ درصد CMB۴۰۰ و همچنین ۱% و ۲ درصد CMB۶۰۰به­ترتیب سبب افزایش معنی­دار ضریب پخشیدگی به مقدار ۹۵%، ۴۸%، ۹۵%، ۸۱% و ۱۵۹ درصد در مقایسه با شاهد شد. در حالی­که کاربرد ۱ درصد CMB۶۰۰در مقایسه با شاهد اثر معنی­داری بر ضریب پخشیدگی- پراکندگی یون کلر نداشت. همچنین کاربرد مقادیر ۵/۰% و ۱ درصد CMB۴۰۰ و کاربرد ۲ درصد CMB۶۰۰به­ترتیب سبب افزایش معنی­دار هدایت هیدرولیکی اشباع به­میزان ۲۴%، ۱۸% و ۲۹ درصد در مقایسه با شاهد شد و کاربرد مقدار ۵/۰ درصد PRB۴۰۰و همچنین مقادیر ۱% و ۲ درصد PRB۶۰۰  به­ترتیب سبب افزایش معنی­دار هدایت هیدرولیکی اشباع به­میزان ۲۴%، ۲۰% و [ACO۱] ۱۸ درصد در مقایسه با شاهد شدند. به طور کلی کاربرد بیوچار تولید شده از بقایای نخل و کود گاوی سبب افزایش میزان نسبت آب غیر متحرک و ضریب تبادل جرمی یون کلرید در خاک مورد مطالعه شد. در این پژوهش تفاوت آماری معنی­داری بین اثر بیوچارهای تولید شده از کود گاوی و بقایای نخل و همچنین دماهای ۴۰۰ و ۶۰۰ درجه سلسیوس (به جز در مورد اثر بیوچار بقایای نخل بر ضریب پخشیدگی-پراکندگی کلر) بر ویژگی­های هیدرولیکی در خاک وجود نداشت. نتایج نشان داد علی­رغم اینکه بیوچار ممکن است اثرات مثبت قابل ملاحظه­ای بر ویژگی­های مختلف خاک داشته باشد ولی کاربرد هر دو نوع بیوچار مورد مطالعه در این پژوهش می­تواند با افزایش ضرایب هیدرولیکی و ضرایب انتقال املاح اندازه­گیری شده، سبب تسریع در انتقال نمک­ها و ترکیبات کلریدی به منابع آبی و به­ویژه آب­های زیر­زمینی شود و این موضوع بایستی در کاربرد این اصلاح کننده­ها در خاک مدنظر قرار گیرد.  [ACO۱]ضمن تشکر از زحمات حضرتعالی/سرکارعالی در ویرایش چکیده های فارسی و انگلیسی، به استحضار می رساند تغییرات انجام شده (شامل حذف جملات اول چکیده ها) تماما پذیرفته شد.  در نسخه چکیده فعلی اعداد انگلیسی شده اند که بایستی اصلاح شود  

کلیدواژه ها:

ضریب انتشارپذیری-پراکندگی ، منحنی رخنه ، زغال زیستی ، آب غیر متحرک ، ضریب تبادل جرمی