بررسی تغییرات ترکیب شیمیایی و روند تجزیه پذیری شکمبه ای نشاسته و پروتئین خام ارقام مختلف دانه جو پرتوتابی شده با اشعه گاما

زمینه مطالعاتی: عمل­آوری غیرحرارتی دانه جو می­تواند سبب کاهش خطرات احتمالی اسیدوز شود. هدف: پژوهش حاضر، به­منظور بررسی روند تجزیه­پذیری نشاسته و پروتئین خام ارقام مختلف دانه جو پرتوتابی شده با گاما و نحوه توزیع پروتئین در سیستم کربوهیدرات و پروتئین خالص کرنل و سیستم پروتئین متابولیسمی انجام شد. روش­کار: کنتیک و زیست­سنجه­های تجزیه­پذیری شکمبه­ای نشاسته و پروتئین خام ارقام جو ماکویی، بهمن­آبی و سهند پس از پرتودهی با اشعه گاما در دوزهای ۵۰ ، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگری به­روش کیسه­های نایلونی با استفاده از سه راس گوساله­های نر نژاد هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه­ای در ساعات ۰، ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ساعت و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در دو انکوباسیون مجزا تعیین شد. نتایج: تجزیه واریانس نشان­دهنده­ی تاثیر کاهنده و معنی­دار پرتوتابی در سطوح مختلف بر میزان تجزیه­پذیری موثر نشاسته و پروتئین در شکمبه­ و وجود اختلاف معنی­داری (۰۵/۰p <) بین ارقام مختلف بود. در بین ارقام مختلف مورد مطالعه، زیست­سنجه­های مختلف تجزیه­پذیری ماده خشک، پروتئین و نشاسته رقم جوی سهند بیش از سایر ارقام تحت تاثیر عمل­آوری قرار گرفت. عمل­آوری ارقام مختلف دانه جو با پرتوهای گاما سبب کاهش بخش سریع تجزیه و افزایش بخش کند تجزیه شد(۰۵/۰p <). تفاوت در پاسخ ارقام مختلف جو به پرتوتابی با امواج گاما مشاهده شد به­طوری که بهترین پاسخ در تاثیرگذاری بر فراسنجه­های ارزش غذایی در راستای بهبود تخمیر شکمبه­ای، تجزیه­پذیری پروتئین، نشاسته و افزایش مقادیر نشاسته و پروتئین ورودی به روده باریک را می­توان پرتوتابی در دز ۵۰ کیلوگری دانست. نتیجه­گیری کلی: پرتوتابی گاما می­تواند مانند سایر روش­های متداول عمل­آوری برای کاهش تجزیه­پذیری ماده خشک، نشاسته و پروتئین شکمبه­ای و افزایش نشاسته و پروتئین عبوری قابل هضم در راستای بهبود تخمیر شکمبه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

گاما ، نشاسته ، دانه جو ، تجزیه پذیری ، عمل آوری