بررسی غلظت مس، آهن و روی سرم خون اسب و قاطر در ارومیه

زمینه مقدماتی: تعیین مقادیر ریزمغذی­ها در خون روند رشد، تولید و تولیدمثل را در دام­ها نشان می­دهد. در صورت مشاهده کمبود با اصلاح آن­ها می­توان از بروز بیماری­ جلوگیری کرد. هدف: تعیین مقادیر مس، آهن و روی سرم تک­سمی­های ارومیه بر مبنای گونه، جنس، سن و تعیین ارتباط بین آن­ها. روش کار: مقدار ۱۰ میلی­لیتر خون از ۱۰۰ راس نریان (۴۳ راس) و مادیان (۵۷ راس) اسب (۷۸ راس) و قاطر (۲۲ راس) از سنین ۱ تا ۲۱ سال از ورید وداج تهیه شد. مقادیر سرمی ریزمغذی­ها به روش جذب اتمی ارزیابی شدند. نتایج: میانگین غلظت سرمی مس، آهن و روی در تک­سمی­ها به­ترتیب ۵/۱۴، ۲/۴۰ و ۴۸/۷ میکروگرم در دسی­لیتر بود. غلظت ریزمغذی­ها در قاطرها بیشتر از اسب­ها بود اما معنی­دار نبودند. میانگین غلظت ریزمغذی­ها در نریان بیشتر از مادیان بود اما فقط آهن معنی­دار بود (مادیان­ها کمتر از نریان)، مس و روی متفاوت نبودند. بالاترین و پایین­ترین غلظت سرمی مس به­ترتیب در سنین ۱۶ و ۱۱ سالگی، آهن در ۱۸ و ۱۴ سالگی و روی در ۱۶ و ۱۴ سالگی بود. غلظت سرمی مس و آهن در سنین مختلف نزدیک به معنی­دار (۰۵۷/۰P<) بود ولی روی متفاوت نبود. بالاترین و پایین­ترین غلظت سرمی ریزمغذی­ها به­ترتیب در گروه سنی ۲۱-۱۳ و ۶-۱ سال بود که تفاوت معنی­دار نبود. ارتباط مس/آهن (۴۱/۰=r)، مس/روی (۹۲/۰=r) و آهن/روی (۴۷/۰=r) مثبت و معنی­دار بود که بالاترین ضریب همبستگی در مس/روی بود. نتیجه­گیری نهایی: غلظت ریزمغذی­ها در تک­سمی­ها در دامنه طبیعی بود. گونه، جنس و سن در میزان آنها موثر نیست مگر آهن که در مادیان کمتر از نریان بود و سنین ۱۱ تا ۱۴ سال در کمبود ریزمغذی­ها احتمالا تعیین­کننده باشد. لذا تک­سمی­های ارومیه از نظر ریزمغذی­ها کمبودی نداشته اما آهن در مادیان با سن ۱۴ سالگی بایستی مورد توجه باشد. 

کلیدواژه ها:

ریزمغذی ها ، سن ، جنس ، اسب ، قاطر