دلایل رویکرد امیرخسرو دهلوی در غزل به وقوع گویی و واسوخت سرایی
محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 8، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 232
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-8-2_007
تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
مکتب وقوع و شاخه مشهور آن «واسوخت»، در اوایل قرن دهم در تاریخ ادبیات فارسی جایگاه ممتازی در غزل فارسی دارد. این شیوه که حد فاصل میان سبک عراقی و هندی است، بیشترین تغییرات و دگرگونی ها را در موضوعات شعری بعد از سبک عراقی ایجاد نموده است. امیرخسرو دهلوی از عارفان و شاعران نامدار پارسی گوی هندوستان، در نیمه دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. با وجود اینکه او یکی از شاعران برجسته سبک عراقی است، اما باید وی را از پیشروان وقوع گویی در ایران به شمار آورد. سادگی زبان و بیان، واقعیت مسائل بین عاشق و معشوق از ویژگی های برجسته مکتب وقوع است که در غزلیات وی نمود فراوانی دارد. عاشق در غزلیات امیرخسرو در این طرز بیان، ناز معشوق را نمی خرد، بلکه هنگامی که با بی توجهی معشوق مواجه می شود، از وی اعراض می کند و زبان به گلایه و سرزنش می گشاید. تنبیه کردن و انتقام گرفتن از معشوق سنگدل، بیان روابط و حالات بین عاشق و معشوق، رویگردانی عاشق از معشوق و برعکس، تنبیه و تنزل معشوق، توجه به معشوق مذکر، وصف حالات وصال، بیان خاکساری و ذلت معشوق، بیچارگی عاشق و... از ویژگی های غزل اوست. بر اساس دستاورد مقاله، این شاعر در غزلیات خود سوز و گداز حاصل از عشق را که از عناصر مهم در مکتب واسوخت است، در وجود خود درک کرده است و آن را به صورت مضمون آفرینی همراه با باریک اندیشی و خیال بافی در غزلیات خود به کار گرفته است.
نویسندگان
آسیه ذبیح نیا عمران
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
نجمه کریمی نژاد
دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :