ارزیابی عملکرد مدل فازی و ظرفیت نفوذ متغیر ( VIC)در برآورد متغیرهای هواشناسی و هیدرولوژی (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

هدف این مطالعه، کاربرد مدل نیمه توزیعی ظرفیت نفوذ متغیر ( VIC ) جهت برآورد رواناب، تبخیر تعرق و رطوبت خاک در حوضه آبریز نیشابور -برای سال های ۱۳۶۴ تا ۱۳۹۳ در مقیاس ماهانه است. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که مدل VIC در مکانیزم شبیه سازی رواناب نسبت به پارامترهای شکل منحنی ظرفیت نفوذ و عمق لایه دوم خاک حساس تر است. ابتدا مدل VIC با استفاده از مقایسه داده های رواناب شببیه سزی شبده با خروجی حوضه برای سال های ۷۴ - ۱۳۷۲ واسنجی شد. نتایج حاکی از عملکرد بالای مدل در شبیه سازی جریان خروجی حوضه می باشد. به طوری که مقادیر R۲ و NSE به ترتیب برابر ۸۵ / ۰ و ۹۹ / ۰ به دست آمد. همچنین، مدل VIC با داده های رواناب ایستگاه حسین آباد جنگل و تبخیر تعرق شبیه سازی شده با  مدل SWAT و الگوریتم SEBAL صحت سنجی شد. مقادیر R۲ و NSE برای رواناب برابر ۸ / ۰ و ۹ / ۰ است. نتایج نشان دهنده توافق بیشتر تبخیر -تعرق شبیه سازی شده مدل VIC با داده های مدل SWAT می باشد و مقادیر R۲ و NSE به دست آمده به ترتیب برابر ۷۶ / ۰ و ۷ / ۰ است. با توجبه به نتایج بدست آمده، می توان از مدل VIC در شبیه سازی متغیر های مورد نیاز در مطالعات منابع آب و هواشناسی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

حوضه آبریز نیشابور ، شکل منحنی ظرفیت نفوذ ، مدل VIC ، مدل فازی