ارزیابی و مقایسه روش های تعیین حریم کیفی چاه با استفاده از مدل ریاضی (مطالعه موردی: آبخوان استان گلستان)

یکی از مهم­ترین بخش­های تامین­کننده نیاز بشر به آب به­خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک، منابع آب زیرزمینی می­باشد. در شرایط کنونی، بخش قابل ملاحظه­ای از مصارف آب کشور به­خصوص در بخش شرب از آب زیرزمینی تامین می­گردد که عمدتا از آبخوان­های آزاد می­باشد. بنابراین حفاظتکیفی این منابع از اهمیت زیادی برخوردار است. در بسیاری از موارد آلودگی آب­های زیرزمینی، بعد از آلوده شدن چاه­های آب شرب مشخص می­شوند. رفع آلودگی آب زیرزمینی بسیار پرهزینه و فرآیندی طولانی دارد که  اغلب زمانی آلودگی تشخیص داده می­شود که رفع آلودگی آبخوان تقریبا غیرممکن می­گردد. شناسایی مناطق آسیب­پذیر آبخوان و مدیریت کاربری اراضی از راه­های مناسب برای جلوگیری از آلودگی­های آب زیرزمینی، است. لذا در این مطالعه حریم کیفی دو حلقه از چاه­های آب شرب واقع در منطقه مخروط افکنه و میان دشتی استان گلستان، با استفاده از نرم افزار WHEAM۲۰۰۰ و با به­کارگیری روش معادلات جریان آب زیرزمینی در شرایط جریان یکنواخت و روش شعاع ثابت، به­منظور مقایسه عملکرد روش­های فوق در دو منطقه مذکور،  برآورد شده است. نتایج این مطالعه نشان داد در صورت وجود پارامتر­های هیدروژئولوژیک قابل اعتماد برای منطقه استقرار چاه­ها، از نرم افزار فوق می­توان به­عنوان یک ابزار مفید برای تعیین حریم بهداشتی چاه بهره جست، هم­چنین به­دلیل پایین­تر بودن شیب هیدرولیکی (i) و هدایت هیدرولیکی (k) حریم کیفی محاسبه شده از روش شعاع ثابت و روش شکل­های تغییرپذیر ساده شده با مدل­ تحلیلی هم پوشانی بیش­تری در مناطق میان دشتی نسبت به مناطق مخروط افکنه نشان می­دهد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، استان گلستان ، حریم کیفی ، نرم افزار WHEAM۲۰۰۰