بررسی ویژگی های رسوب شناختی و آلودگی رسوبات سطحی بنادر سیریک و جاسک به آرسنیک و جیوه

  ورود فلزات سنگین از قبیل آرسنیک و جیوه به زنجیره غذایی از جمله مهمترین مشکلات زیست محیطی است. حمل و نقل بخش عمده نفت صادره به اروپای غربی و ژاپن از طریق تنگه هرمز سبب شده است که این تنگه نقشی استراتژیک در اقتصاد جهانی ایفا نماید. در تحقیق حاضر برخی از ویژگی های رسوب شناختی و درجه آلودگی رسوبات سطحی بنادر سیریک و جاسک واقع در شرق تنگه هرمز به آرسنیک و جیوه مورد بررسی قرار گرفته است. از رسوبات سطحی ۱۶ ایستگاه در اعماق ۵ و ۱۰ متری آب در سیریک و جاسک در دی ماه ۱۳۸۶ نمونه برداری گردیده است. بررسی خصوصیات رسوب شناختی نشان داد که رسوبات مورد مطالعه، دانه ریز و عمدتا در حد رس هستند. میانگین مقدار ماده آلی و کربنات کلسیم موجود در نمونه ها به­ترتیب ۲۵/۸ و ۱۷/۱۳ درصد می­باشد. همچنین pH این نمونه­ها در محدوده بین ۶/۸ تا ۲/۹ متغیر است. نتایج آنالیز رسوب با استفاده از روش ICP-MS نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک و جیوه در بندر سیریک به ترتیب ppm ۲۸/۵ و ppm ۰۲۷/۰ و در بندر جاسک به ترتیب ppm ۵۲/۴ و ppm ۰۳۸/۰ می­باشد. میانگین فاکتور غنی­شدگی آرسنیک و جیوه در سیریک به­ترتیب ۷۷/۱۶ و ۹۳/۱ و در جاسک به­ترتیب ۳۶/۱۱ و ۱۴/۲ محاسبه شده است. این امرنشان­دهنده غنی­شدگی شدید و اندک این عناصر و نیز منشا غیر پوسته­ای (فاضلاب­های کشاورزی، صنعتی و آلودگی­های نفتی) آن ها در رسوبات منطقه می­باشد. با توجه به وجود زمین­های کشاورزی بیشتر در منطقه سیریک و نزدیکی بیشتر ایستگاه­های منطقه جاسک به محل وقوع حادثه نفتی خرداد ماه ۱۳۸۴، میانگین فاکتور آلودگی آرسنیک در سیریک (۴/۰) از میانگین فاکتورآلودگی آرسنیک در جاسک (۳۴/۰) بیشتر است. بررسی درجه آلودگی ایستگاه­ها در سیریک و جاسک (به­ترتیب ۴۶/۰ و ۴۳/۰) حاکی از آلودگی بیشتر ایستگاه­های سیریک به عناصر آرسنیک و جیوه  است.  

کلیدواژه ها:

رسوب ، آرسنیک ، جیوه ، سیریک ، جاسک