واکاوی عوامل رویکرد به تسامح در ادله سنن/ اکرم جعفری، مهین شریفی اصفهانی، علی رضا دل افکار

از مباحث جدی حجیت خبر واحد، قاعده تسامح در ادله سنن و چشم پوشی از برخی شرایط اعتبار روایی است. طبق این قاعده خبر غیرثقه در مورد احکام غیرالزام آور قابل پذیرش است و مانند احکام الزامی سخت گیری در سند نیاز نیست. اصل تسامح به شکل غیررسمی میان محدثان اولیه اهل سنت آغاز، سپس با گذر زمان بین شیعیان تبدیل به یک قاعده شد. این مقاله با شیوه توصیفی- تحلیلی به واکاوی عوامل موثر در رویکرد به قاعده تسامح پرداخته و سه عامل روایات، جریان های حدیثی و الگوگیری شیعه از اهل سنت در قاعده معرفی شد. عامل روایات شامل احادیث «من بلغ»، «من رد عنی حدیثا» و «ما جاءکم عنی من خیر» بوده و فحوای آنها دلیلی بر کنار نهادن ارزیابی روایی شد. جریان های نص گرای افراطی برای نقد حدیث جایگاهی قایل نبوده و همه احادیث را معتبر می دانستند. همه روایات سه گانه درمنابع شیعی موجود نبوده و سهل گیری در پذیرش احادیث ضعیف مورد اتفاق همگانی علما نبود و جریانهای حدیثی موثر در فریقین بیش از دو عامل دیگر در شکل گیری قاعده تسامح سهیم بودند.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: قاعده تسامح ، ادله سنن ، جریانهای حدیثی ، احادیث من بلغ ، اخباری گری