تاریخ گذاری حدیث «مرگ جاهلی» در متون امامیه / الهه شاه پسند، حمیدرضا ثنائی

فراوانی خبر «من مات ولیس له امام مات میته جاهلیه ...» در مجامع حدیثی امامیه، با صورت ها و طرق مختلف روایی، از حساسیت مساله شناخت امام در ادوار مختلف تاریخ شیعه، به ویژه دوره امامت حکایت می کند. مقاله حاضر می کوشد از طریق تاریخ گذاری این اخبار با روش تحلیل اسناد - متن، محدوده زمانی رواج آنها را دریابد. ازآن جا که مصادر این اخبار امامان پنجم، ششم و هشتم۷ هستند و نسبت به مضمون مشترک، حلقه مشترک خبر شمرده می شوند، زمان انتشار هر دسته از اخبار، زمانی پیش از شهادت هریک از این امامان بوده است. متن این اخبار نیز حکایت گر التهاب فرق شیعه، به ویژه زیدیه، به واسطه ابهام در مصداق امام است. افزون براین، نشان از سوء استفاده قدرت طلبان از انگاره مهدویت و نگرانی شیعیان درباره شناخت مصداق امام قائم۴ دارد. این اخبار همچنین از رواج فراوان مضمون این خبر در میان اهل سنت و تطبیق آنها بر حکم رانان اموی خبر می دهد.

کلیدواژه ها:

امام باقر۷ ، امام صادق۷ ، امام رضا۷ ، تحلیل اسناد-متن ، شناخت امام ، مهدویت