ضمانت اجرایی آرای دیوان بین المللی دادگستری

دیوان بین­المللی دادگستری بر اساس صلاحیت ترافعی و مشورتی خود، دو نوع رای، یعنی رای ترافعی (حکم) و رای مشورتی صادر می کند. علاوه بر این احتمال دارد قبل از صدور حکم نهایی طبق ماده ۴۱ اساسنامه، به صدور قرار موقت اقدام نماید. موضوع نوشتار حاضر، نشان دادن ضمانت اجرای هر یک از این تصمیم­ها است. نسبت به رای ترافعی (حکم) با توجه به تعهد دولت در اجرای آن (بند ۱ ماده ۹۴ منشور) و مسئولیتی که در نتیجه عدم اجرای آن متوجه محکوم علیه می گردد، محکوم له می تواند طبق بند دوم ماده ۹۴ به شورای امنیت رجوع نماید. علاوه بر آن از طریق اقدامات یک جانبه یا راهکارهای مندرج در معاهدات یا موافقت­نامه ها نیز اجرای حکم دیوان تضمین می گردد. برای قرار موقت با توجه به الزام­آور بودن آن، طبق نظر دیوان، علاوه بر اقدامات فوق، خود دیوان می تواند با اندراج مفاد قرار موقت در حکم نهایی در تضمین اجرای آن نقش موثری داشته باشد و نسبت به رای مشورتی، در عین غیرالزامی بودن آن از لحاظ ماهیت رای، می توان از طریق الزام­آور دانستن آن طبق معاهدات، اساسنامه سازمان­ها، تفسیر منشور،  اعمال آیین دادرسی و قواعد عرفی، راه­هایی برای تضمین اجرای آنها در نظر گرفت

کلیدواژه ها:

دیوان بین المللی دادگستری ، رای ترافعی (حکم) ، قرار موقت ، رای مشورتی ، ضمانت اجرا