تغییرپذیری برخی از خصوصیات کیفی خاک سطحی در مقیاس زمین نما در اراضی مرتعی اطراف شهرستان سمیرم
محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 8، شماره: 2
سال انتشار: 1383
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 174
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSS-8-2_006
تاریخ نمایه سازی: 22 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
بررسی خصوصیات کیفی و پدولوژیکی خاک بر روی اجزای متفاوت اراضی شیب دار مواج، موجبات بهرهبرداری بهتر از خاک در این گونه اراضی را فراهم میسازد. علی رغم اهمیت شناخت میزان تغییرپذیری خاک ها در مدیریت بهتر آنها، هیچ گونه مطالعهای در زمینه مقدار تغییرات کیفیت خاک ها در سطح زمیننما در کشور ما انجام نشده و عمده بررسی ها خصوصیات پدولوژیکی را شامل گردیده است. این پژوهش با هدف بررسی دقیق میزان تغییرپذیری برخی از ویژگی های کیفیت خاک سطحی در مقیاس زمین نما در اراضی مرتعی اطراف شهرستان سمیرم انجام گرفت. برای نمونهبرداری از این منطقه یک شبکه منظم مربعی ۱۲×۱۰ نقطه ای با فواصل نقاط ۳۰ متر پیاده و از محل گرههای این شبکه ۱۲۰ نمونه خاک سطحی از عمق ۱۵-۰ سانتی متر برداشته شد و متغیرهای کربن آلی، فعالیت آنزیم فسفاتاز، تنفس میکروبی، pH وEC در آنها اندازهگیری شد. ضخامت افق A و درصد رطوبت حجمی خاک سطحی نیز در محل گرههای شبکه در صحرا تعیین شد. بررسی ها نشان داد که قسمت های پایین شیب شامل پایه و انتهای شیب حداکثر میزان فعالیت آنزیم فسفاتاز، تنفس میکروبی، ضخامت افق A ، کربن آلی و EC را داراست. در مقابل خاک های واقع بر شانه شیب حداقل ویژگی های فوق را دارا هستند و قله شیب و شیب پشتی تا حدودی تخریب شده و در درجه بعدی قرار میگیرند. pH نسبت به سایر پارامترها روند معکوس نشان داد. خاک های مورد بررسی اساسا مشکل شوری نداشته و به نظر می رسد حداکثر EC این خاک ها (dS/m ۰/۷) در قسمت های پایینی شیب برای فعالیت های میکروبی محدودکننده نمی باشد. علت تفاوت بسیار فاحش کیفیت خاک در موقعیت های متفاوت زمین نما بر اساس ویژگی های مورد بررسی را میتوان به طور عمده به تفاوت در میزان رطوبت موثر دریافتی و سرعت فرسایش و رسوب در این موقعیت ها نسبت داد. هم چنین، تفاوت بسیار فاحش فوق نشان دهنده درجه تخریب بسیار شدید اراضی مورد بررسی می باشد. از آنجایی که انجام مدیریت متفاوت در موقعیت های متفاوت شیب عملا میسر نیست، ضرورت دارد به منظور حفظ و بهبود کیفیت خاک، عملیات حفاظتی و اصلاحی بر اساس بخش با حداکثر تخریب کیفیت خاک تنظیم گردد.
کلیدواژه ها:
Soil landscape ، Summit ، Shoulder ، Backslope ، Footslope ، Toeslope ، Soil quality. ، زمین نما ، قله شیب ، شانه شیب ، شیب پشتی ، پایه شیب ، انتهای شیب ، کیفیت خاک ، تخریب مراتع
نویسندگان