اثر بخش معدنی و آلی کود گاوی و لجن فاضلاب غنی شده بر توزیع شکل های شیمیایی سرب در خاک

کاربرد بقایای آلی از جمله لجن فاضلاب وکودگاوی سبب افزودن برخی فلزات سنگین به خاک می شود. این بقایا حاوی ترکیبات آلی و معدنی بوده که می توانند فلزات سنگین از جمله سرب را تثبیت کرده و قابلیت جذب آنها را تحت تاثیر قرار دهند. این پژوهش با هدف مقایسه اثر بخش معدنی و آلی کود گاوی و لجن فاضلاب بر توزیع شکل های سرب در خاک در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارها شامل کاربرد ۱۰ درصد وزنی لجن فاضلاب و کود گاوی غنی شده (۶ گرم سرب در کیلوگرم کود آلی) بود. هم چنین در تیمار دیگری غلظت سرب خاک با استفاده از نمک نیترات سرب به ۶۰۰ میلی گرم در کیلوگرم افزایش یافت. به منظور مطالعه بخش معدنی و آلی کود گاوی و لجن فاضلاب، کربن آلی، اکسید آهن و آهن و منگنز قابل کاهش از نمونه ها حذف و پس از غنی شدن به میزان ۱۰ درصد وزنی، به خاک اضافه شد. نمونه ها به مدت ۱۱۱ روز در دمای ۲۵-۲۳ درجه سلسیوس و رطوبت ۸۰ درصد ظرفیت مزرعه خوابانیده شد. در تیمار نمک نیترات سرب بیش از ۵۰ درصد سرب کل، در بخش تبادلی بود، در حالی که در تیمار کود گاوی و لجن فاضلاب بیش از ۴۰ درصد سرب کل در بخش اکسید دیده شد. اضافه کردن کود گاوی و لجن فاضلاب به خاک به ترتیب باعث افزایش ۸/۱۴ و ۵/۱۷درصدی سرب در بخش اکسید گردید. حذف کربن آلی از تیمار کودگاوی و لجن فاضلاب به ترتیب باعث افزایش ۱۲و ۱۴ درصدی سرب در بخش باقی-مانده شد. حذف آهن اکسید از تیمارهای لجن فاضلاب و کود گاوی میزان سرب در بخش اکسید را به ترتیب ۸ و ۱۳ درصد کاهش داد. حذف آهن و منگنز قابل کاهش نیز به ترتیب مقدار سرب در بخش اکسید را ۱۶ و ۱۴ درصد کاهش داد. نتایج نشان داد، با وجود درصد نسبت بالای کربن آلی در تیمارهای لجن و کود گاوی، بخش معدنی این ترکیبات تاثیر بیشتری بر قابلیت دسترسی سرب در خاک دارد

کلیدواژه ها:

Lead ، Cow manure ، Sewage sludge ، Immobilization. ، سرب ، کود گاوی ، لجن فاضلاب ، تثبیت