مطالعه شکل های شیمیایی آهن و منگنز درخاک یک کاتنا در منطقه یاسوج

اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و منگنز از ترکیبات بسیار فعال در خاک هستند. این ترکیبات نسبت به تغییر شرایط محیطی خاک حساس بوده و اغلب در طول خاکرخ حرکت می نمایند. از این رو مقدار شکل های مختلف شیمیایی این ترکیبات و نسبت میان آنها به عنوان شاخصی در مطالعات تکامل خاک به کار می رود. این مطالعه به منظور بررسی آثار پستی و بلندی و شرایط زه کشی بر شکل های شیمیایی آهن و منگنز در طول یک کاتنا در منطقه دشت روم در استان کهگیلویه صورت گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر مقدار آهن و منگنز پدوژنیک (Fed و Mnd) در سطوح پایدارتر ژئومورفیک بوده و میزان آن با افزایش عمق عمدتا کاهش می یابد. هم چنین خاکرخ های دارای شرایط اکوییک دارای مقادیر بیشتر آهن با تبلور ضعیف (Mno و Feo) و مقادیر کمتر Fed و Mnd هستند. روابط مثبت و معنی داری میان Feo، Mno، Fet، Mnt و میزان رس در خاک ها دیده شد. نتایج نشان داد که شرایط اکوییک موجب افزایش نسبت های Feo/Fed ، Mno/Mnd و Mnd/Fed به ترتیب به میزان ۱/۳، ۳/۴ و ۹/۱ برابر و کاهش ۶/۲ برابری در شاخص تبلور آهن گردید. بالاتر بودن مقدار میانگین Mnd/Fed در خاک اکوییک نسبت به خاک غیر اکوییک احتمالا نشان دهنده افزایش بیشتر میزان منگنز پدوژنیک نسبت به آهن پدوژنیک در شرایط اکوییک بوده است.

کلیدواژه ها:

Fe-Mn oxides ، Topography ، Soil ، Drainage condition ، Chemical forms. ، اکسید آهن و منگنز ، پستی و بلندی ، خاک ، شرایط زه کشی ، شکل شیمیایی