امکان استفاده از کربن آلی خاک به عنوان شاخصی برای تصمیم سازی درباره تغییرکاربری اراضی
محل انتشار: فصلنامه علوم آب و خاک، دوره: 17، شماره: 65
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 231
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSS-17-65_007
تاریخ نمایه سازی: 22 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
تغییرات کربن آلی خاک یکی از مهم ترین شاخص های تعیین تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر کیفیت خاک است. با توجه به سابقه طولانی مدت تبدیل اراضی مرتعی به دیم در منطقه روئین واقع در استان خراسان شمالی، اهداف این پژوهش بررسی تاثیر تغییرات درازمدت کاربری اراضی بر مقدار کربن آلی خاک در جهات مختلف شیب و امکان استفاده از کربن آلی خاک به عنوان معیاری برای تصمیم سازی برای استفاده از اراضی در این منطقه بود. ۱۴۰ نمونه خاک از عمق ۱۵-۰ سانتی متری بخش شیب پشتی شیب های شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و بدون جهت در کاربری های مرتع، دیم، یونجه دیم، باغ و کشت آبی و از هر کاربری در ۷ نقطه و ۱۴ نمونه از کشت آبی، در تیرماه برداشت شد. نتایج نشان داد که کاربری باغ با میانگین ۰۳/۲ و کشت آبی با ۷۸/۰ درصد، بیشترین و کمترین مقدار کربن آلی را دارند. میانگین کربن آلی خاک در مرتع ۴۰/۱ درصد می باشد که تغییر کاربری باعث کاهش آن تا ۲۷/۱ و ۰۴/۱ درصد به ترتیب در یونجه دیم و دیم شده است. در تمام کاربری ها بین تمام شیب ها با شیب جنوبی اختلاف معنی داری مشاهده شد و شیب های شرقی بیشترین مقدار کربن آلی خاک را داشتند. به نظر می رسد پس از تغییر درازمدت کاربری، کربن آلی خاک با شرایط محیطی و کاربری به تعادل رسیده و میانگین کربن آلی خاک در جهات مختلف شیب به غیر از شیب جنوبی از ۴/۱ درصد در کاربری مرتع به ۱۲/۱ درصد در کاربری دیم و ۳۲/۱ درصد در کاربری یونجه دیم درصد رسیده است که برای مناطق نیمه خشک در حد مناسبی قرار دارد. براساس نتایج به دست آمده، با هدف جلوگیری از تخریب اراضی از یک سو و از سوی دیگر با در نظر گرفتن این واقعیت که دیم کاری یکی از منابع اصلی درآمد ساکنان منطقه است، پیشنهاد می شود که کشت دیم در شیب های جنوبی متوقف شده و در جهات دیگر شیب با رعایت اصول حفاظتی انجام شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرشته مقامی مقیم
Ferdowsi University of Mashhad
علیرضا کریمی
University of Mashhad
غلامحسین حق نیا
University of Mashhad
آرش دوراندیش
University of Mashhad