مطالعه آزمایشگاهی اثر شوری و قلیائیت، شیب و شدت بارش بر نرخ فرسایش پاشمانی خاک در خاک های منتخب استان خوزستان

عوامل گوناگونی بر نرخ فرسایش پاشمانی تاثیر دارند که یکی از آنها میزان و نوع نمک می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر شوری و قلیائیت خاک بر قابلیت فرسایش پاشمانی در شیب های متفاوت بود. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار با استفاده از دستگاه جام پاشمانی چندمتغیره اجرا شد. عامل اول شامل شوری و قلیائیت در چهار سطح (۲=EC، ۲=SAR؛ ۲۴=EC، ۱۵=SAR؛ ۵۶=EC، ۴۲=SAR و ۱۱۳=EC، ۴۷=SAR)، عامل دوم شدت بارندگی در دو سطح (۵/۲ و ۵/۳ میلی متر بر دقیقه) و عامل سوم شیب در دو سطح (۵ و ۱۵ درصد) بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری و قلیائیت میزان کربن آلی و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها کاهش یافت. اثر سطوح گوناگون شوری و قلیایی، شیب و شدت بارندگی بر نرخ فرسایش پاشمانی بالادست، پایین دست و کل فرسایش پاشمانی معنی دار بود. هم چنین اثر متقابل شیب-شوری و قلیائیت، شدت بارندگی- شوری و قلیائیت و شیب-شدت بارندگی- شور و قلیائیت بر نرخ فرسایش پاشمانی بالادست، پایین دست و کل فرسایش پاشمانی معنی دار بود. بنابراین به نظر می رسد که افزایش شوری و قلیائیت همراه با کاهش کربن آلی و پایداری خاکدانه ها سبب افزایش امکان وقوع فرسایش پاشمانی گردید.

کلیدواژه ها:

Multiple splash set ، Salinity and Alkalinity ، Splash erosion ، دستگاه پاشمانی چندمتغیره ، شوری و قلیائیت ، فرسایش پاشمانی