بررسی ساختاری واحدهای رسوبی در پهنه گسلی شمال قزوین

گسل شمال قزوین با درازای ۸۰ کیلومتر در شمال و شمال خاور شهر قزوین قرار دارد. این گسل از نظر ساختاری در بخش جنوبی البرز مرکزی قرار می گیرد و دارای روند کلی خاوری– باختری است. گستره شهر قزوین در بخشی از ایران قرار دارد که از دیدگاه لرزه زمین ساختی بسیار نا آرام و پر تکاپو است، لذا مطالعه ی گسل شمال قزوین به همین دلیل حائز اهمیت است.در این پژوهش بازدید های میدانی و بررسی های دقیق ساختاری از این گسل در محدوده روستاهای عبدل آباد، باراجین و اسماعیل آباد انجام شد. نتایج، سازوکار معکوس با مولفه حرکتی چپ بر و راست بر را بر روی گسل های همسو با راستای کلی گسل شمال قزوین نشان داد. مولفه حرکتی چپ بر ذکر شده تنها در واحد های رسوبی جوان پلیو-کواترنری و کواترنری و مولفه حرکتی راستبر در واحدهای بهسن پلیو-کواترنری مشاهده شد. بر این اساس سازوکار قدیمی پهنه گسل شمال قزوین معکوس راستبر بوده است که با رژیم تنش فشارشی شمال باختری حاکم بر منطقه در بازه زمانی پلیو-کواترنری همخوان است. سازوکار معکوس چپ بر نیز به عنوان حرکت جوان این پهنه گسلی تحلیل می گردد که با رژیم تنش فشارشی امروزی (با بیشینه فشارش افقی شمال خاوری) مطابقت دارد. فعالیت جوانگسله در بخش های جنوبی پهنه قابل مشاهده است. از این رو، می توان پهنه گسلی شمال قزوین را یک پهنه گسلی فعال دانست که فعالیت های جوان آن بر روی شاخه های جنوبی گسل، واقع در درون رسوبات جوانتر از پلیوکواترنر، شکل می گیرد.

کلیدواژه ها:

پهنه گسلی شمال قزوین ، بررسی ساختاری ، رژیم زمین ساختی ، البرز مرکزی