بررسی و تحلیل تختنشین شهر گور؛ بنایی نهگنبد با کارکرد تشریفاتی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 405

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-9-1_004

تاریخ نمایه سازی: 21 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

شهر گور یا فیروزآباد یکی از مهمترین شهرهای دوره ساسانی است که به دستور بنیانگذار این سلسله، اردشیر بابکان، ساخته شده است. بهرغم انجام پژوهشهای بسیار درباره این شهر و ساختار فضایی- کالبدی آن، هویت برخی از آثار معماری آن همچنان در هاله­ای از ابهام قراردارد. یکی از این آثار، بنای موسوم به «تخت­نشین» است که درباره کاربری و زمان ساخت آن اظهارنظرهای مختلفی شده است. برخی آن را مقبرهای متعلق به دوره هخامنشی و برخی دیگر، آن را چهارتاق یا آتشکدهای از دوره ساسانی دانسته­اند. در این پژوهش که براساس هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و براساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی و توصیفی-تحلیلی است، داده­های مورد نیاز به دو شیوه اسنادی و میدانی گردآوری شده است. با تطبیق نتایج آنها با یکدیگر و بهره­مندی از چارچوب نظری موسوم به رهیافت تاریخی، به تجزیه و تحلیل داده­ها و یافتههای حاصل از پژوهش پرداخته شده است. آنچه این پژوهش بدان دست یافته، نشان می­دهد که الگوی ساخت تختنشین را باید در گروه بناهای «نهگنبد» با کارکرد تشریفاتی دوره ساسانی طبقهبندی کرد.

نویسندگان

اسدالله جودکی عزیزی

دانشجوی دکتری باستانشناسی دورهی اسلامی، دانشگاه مازندران

سیدرسول موسوی حاجی

دانشیار گروه باستانشناسی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران

افشین ابراهیمی

مربی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و فرهنگی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آزاد، میترا (1384)، بررسی تحول بناهای مذهبی دوره ساسانی به ...
  • ابن اثیر، علی بن محمد (1371)، تاریخ کامل بزرگ اسلام ...
  • ابن حوقل، محمدبن حوقل (1345)، صوره الارض، ت: جعفرشعار، تهران، ...
  • ابن حوقل، محمدبن حوقل (1938)، صوره الارض، مجلد 1، بیروت، ...
  • ابن فقیه، ابوبکر احمد بن محمد همدانی (1349)، ترجمه مختصر ...
  • ابن منظور (1408)، لسان العرب المحیط، مجلد 4، مقدمه: شیخ ...
  • اسدی طوسی، حکیم ابونصر علی ابن احمد (1354)، گرشاسب‌نامه، به‌اهتمام ...
  • اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1373)، ممالک و مسالک، ت: محمدبن اسعد ...
  • الجوهری، اسماعیل بن حماد (1429)، معجم الصحاح، به کوشش: خلیل ...
  • الحندود، إبراهیم بن صالح (1418)، «احتجاجات أبی الفتح عثمان بن ...
  • اللخمی، ابن هشام (1360)، معرف: حاتم صالح الضامن، «المدخل إلی ...
  • الکیلانی، إبراهیم (1413)، «مصطلحات تاریخیة مستعملة فی العصور الثلاثة الأیوبی ...
  • الیاور، طلعت (1425)، «توافق الأفکار المعماریة فی تصمیم الزقورة و ...
  • بزرگمهری، زهره (1379)، «قوسها در معماری اسلامی»، از کتاب معماری ...
  • بی‌نام (1353)، «أسماء لمسمیات فی شؤون مختلفة»، مجمع اللغة العربیة، ...
  • پیرنیا، محمد کریم (1386)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، تدوین: ...
  • پیرنیا، محمد کریم (1373)، چفدها و طاقها، گرد آورنده زهره ...
  • پیرنیا، محمد کریم (1370)، گنبد در معماری ایرانی، گردآورنده زهره ...
  • پیرنیا، محمد کریم (1379)، «مساجد»، از کتاب معماری ایران دوره ...
  • جودکی عزیزی، اسدالله و دیگران (1393)، مربع نه بخشی و ...
  • جیهانی، ابوالقاسم بن احمد (1368)، اشکال العالم، ت: علی بن ...
  • دقوقی اصفهانی، امیرپرویز (1386)، «مجموعه کاخ سروستان از منظر فرهنگی»، ...
  • دهمان، محمد احمد (1360)، «الترب و المدافن الخاصة فی الإسلام»، ...
  • دیولافوا، مادام ژان (1376)، ایران، کلده و شوش، ت: علی ...
  • رامپوری، غیاث‌الدین محمدبن جلال‌الدین بم شرف‌الدین (1375)، غیاث اللغات، به ...
  • رجبی، پرویز (1350)، «کرتیر و سنگ نبشته او در کعبه ...
  • سامی، علی (1355)، «شهر باستانی گور و فیروزآباد کنونی (کاخ ...
  • سرفراز، علی‌اکبر و بهمن فیروز‌مندی (1387)، باستان‌شناسی و هنر دوران ...
  • شیرازی، محمد نصیر فرصت الدوله (1377)، آثار عجم، ج.1، تصحیح ...
  • طبری، محمد بن جریر (1362)، تاریخ طبری، ج.2، ت: ابو ...
  • فراهیدی (1410)، العین، الجزء السابع، تحقیق: مهدی مخزومی و ابراهیم ...
  • فرخی سیستانی (1311)، دیوان حکیم فرخی سیستانی، به تصحیح علی ...
  • فردوسی توسی، ابوالقاسم (1366)، شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی مطلق، دفتر ...
  • فردوسی توسی، ابوالقاسم (1369)، شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی مطلق، دفتردوم، ...
  • فردوسی توسی، ابوالقاسم (1384)، شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی مطلق و ...
  • فلاندن، اوژن (1356)، سفرنامه اوژن فلاندن به ایران، ت: حسین ...
  • فیروزآبادی، مجدالدین (1426)، القاموس المحیط، مجلد4، تحقیق: مکتب تحقیق التراث ...
  • کرسول، کی. ای. سی. (1393). گذری بر معماری متقدم مسلمانان، ...
  • کریستنسن، آرتور امانویل (1368)، ایران در زمان ساسانیان، ت: غلامرضا ...
  • گدار، آندره (1358)، هنر ایران، ت: بهروز حبیبی، تهران، دانشگاه ...
  • گدار، آندره و دیگران (1365)، آثار ایران، ج1، ت: ابوالحسن ...
  • گرگانی، فخرالدین اسعد (1349)، ویس و رامین، به‌تصحیح ماگالی تودوا ...
  • مصطفوی، محمدتقی (1375)، اقلیم پارس، تهران، اشاره ...
  • مقدسی، ابو عبدالله محمد بن احمد (1361)، احسن التقاسیم فی ...
  • موسوی، احمد (1367)، طربال تداوم معماری زیگورات، کیهان فرهنگی، شماره10، ...
  • ناشناس (1373)، تاریخ سیستان، بازخوانی و ویرایش جعفر مدرس صادقی، ...
  • نوروززاده چگینی، ناصر، احمد صالحی کاخکی و حسام‌الدین احمدی (1393)، ...
  • هاشمی‌نژاد، قاسم (1369)، کارنامه اردشیربابکان تهران، مرکز ...
  • هرتسفلد، ارنست (1355)، تاریخ باستانی ایران بربنیاد باستان‌شناسی، ت: علی‌اصغر ...
  • هوف، دیتریش، الف (1366)، «فیروزآباد»، ت: کرامت الله افسر، از ...
  • هوف، دیتریش، ب (1366)، «گنبدها در معماری اسلامی»، ت: کرامت ...
  • هوف، دیتریش (1375)، «در زمینه بازسازی برج فیروزآباد»، ت: فرامرز ...
  • هوگی، ﻫ.. (1379)، قلعه دختر- آتشکده، دو بنای تاریخی ساسانی ...
  • هیلن­براند،رابرت(1386)،معماری اسلامی:فرم،عملکردو معنی،ت: ایرج اعتصام، تهران، شرکت پردازش و برنامه‌ریزی ...
  • واندنبرگ، لوئی (1345)، باستان شناسی ایران باستان، ت: عیسی بهنام، ...
  • ویلبر، دونالد (1348)، باغ‌های ایرانی و کوشک‌های آن، ت: مهین ...
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله (1383)، معجم البلدان، ت: علی ...
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله (1993-1397)، معجم‌البلدان، مجلد4، بیروت، دار ...
  • یعقوبی، ابن واضح (1343)، البلدان، ت: محمد ابراهیم آیتی، تهران، ...
  • Mehr Afarin, Reza. 2013. Terrbal: Water or Fire Temple. Anahita: ...
  • Adle, Charyar. 2011. la Mosque Haji_Piyâdah Noh-Gonbadân a Balkh (Afghanistan). ...
  • Foucher, A. 1947. La Vieille Route de l’Inde de Bactres ...
  • Siroux, M. 1967. Trois Monuments Inconnus de l'Iran Ancient, Iranica ...
  • نمایش کامل مراجع