بازجست شاخه گمشده شجره تصوف نقشبندی ماوراالنهر در سدههای ۱۲ و ۱۳ هجری

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 309

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADFA-7-2_007

تاریخ نمایه سازی: 20 اردیبهشت 1400

چکیده مقاله:

طریقت صوفیانه «نقشبندیه» به بنیادگذاری بهاالدین نقشبند که از دل جریان تصوف خواجگان در ماوراالنهر سربرآورد، در سیر تحول و تطور خود با عبور از مرزهای جغرافیایی مولد و منشا خود و با ایجاد رابطه با نهاد قدرت و ورود در عرصه سیاست، توانست به یکی از ماناترین و موثرترین سلاسل صوفیه و جریان­های دینی آسیای مرکزی بدل شود؛ اگرچه تصوف نقشبندیه، طریقتی ایرانی محسوب می­شود، پژوهشهای علمی ناچیزی در ایران درباره آن انجام یافته است؛ بنابراین، ضرورت و اهمیت توجه به پیشینه فرهنگی حوزه ماوراالنهر بهعنوان بخشی از ایران کهن، ریشه­شناسی سیر عرفان و تصوف در منطقه و بررسی سیر ظهور و تطور نقشبندیه موجب شده است تا در این مقاله با استفاده از منابع اسنادی و با شیوه تاریخنگارانه و موردپژوهانه و با بهره­گیری ازیگانه نسخه خطی تحفهالرسول و فرید المکتوبات، نوشته میراحمد کشی، از صوفیان تصوف نقشبندی ماوراالنهر، به بازجست شاخهای کوچک و گمشده از تصوف نقشبندی در دیار فرارودان پرداخته شود. فرضیه این پژوهش بر آن است که با شناسایی برخی از شخصیت­ها و آثار و رساله­ای کمتر شناختهشده­ از طریقت نقشبندی، به ترسیم شاخه­ای فرعی از شجره­نامه سلسله پرگرونده نقشبندیه دست یابد.

کلیدواژه ها:

تصوف ، نقشبندیه ، ماوراالنهر ، میراحمد کشی ، تحفهالرسول و فرید المکتوبات

نویسندگان

یلدا آزرمی

مربی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

نجف جوکار

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آکینر، شیرین (1366)، اقوام مسلمان اتحاد شوروی، ترجمة علی خزاعی­فر، ...
  • ازدالگا، الیزابت (1389)، نقشبندیه در آسیای غربی و مرکزی؛ تغییر ...
  • بخاری، صلاح بن مبارک (1383)، انیس الطالبین و عدة السالکین، ...
  • بنیگسن، الکساندر و اندرسن ویمبوش (1985)، صوفیان و کمیسرها (تصوّف ...
  • پارسا، محمّد (1354)، قدسیه (کلمات بهاءالدّین نقشبند)، تصحیح احمد طاهری ...
  • جامی، عبدالرحمن (1386)، نفحات الانس، تصحیح محمود عابدی، چاپ چهارم، ...
  • خالدی نقشبندی، عبدالمجید (1344ق)، انوار القدسیه فی مناقب سادات نقشبندیه، ...
  • خانی، عبدالحمید (1306)، الحدائق الوردیه، تصحیح عبدالوکیل الدروبی، دمشق، بی­نا ...
  • دانش­پژوه، محمّدتقی (1356)، فهرست نسخه­های خطی کتابخانه مرکزی و مرکز ...
  • دهخدا، علی­­اکبر (1387)، لغت­نامه، تهران، دانشگاه تهران ...
  • زرین­کوب، عبدالحسین (1383)، تصوّف ایرانی در منظر تاریخی آن، ترجمة ...
  • زرکلی، خیرالدّین (1989)، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین ...
  • سمرقندی، محمّدبدیع (1390)، مذکر الاصحاب، تصحیح احمد تقوی، تهران، مجلس ...
  • شیروانی، زین­العابدین (1315)، بستان السیاحه، تهران، افست ...
  • کشیّ، میراحمد، تحفة‌الرّسول و فرید المکتوبات، نسخة خطی به شمارة ...
  • لاهوری، غلام سرور (1332)، خزینة الاصفیاء، کانپور، نولکشور ...
  • لگنهاوزن، محمّد (1384)، اسلام کثرت گرایی دینی، ترجمة نرگس جواندل، ...
  • مایل هروی، نجیب (1369)، نقد و تصحیح متون، مشهد، آستان ...
  • مجتبایی، فتح­الله (1375)، «احمد سرهندی»، دا، تهران، بنیاد دائرة المعارف ...
  • مقامات خواجه احرار (2004)، تصحیح ماساتو کاواموتو، توکیو، مؤسسة مطالعات ...
  • منفرد، افسانه (1392)، «تصوّف در آسیای مرکزی و قفقاز»، دانشنامة ...
  • نفیسی، میرزاعلی اکبرخان (1355)، فرهنگ ناظم الاطباء، تهران، خیام ...
  • Abu-manneh (2003), “Transformations of Naqshbandyya, 17th-20th century Die welt des ...
  • Ahmet T.Karamustafa (2007), SUFISM “The Formative Period”, Edinburgh University ...
  • Itzchak Weismann (2001), TASTE OF MODERNITY”Sufism, salafiyya, and Arabism in ...
  • Martha Brill Olcot( 2007), ‘Susism in Central Asia :A Force ...
  • NazfShahrani(1993), “Central Asia and the Challenge of the Soviet Legacy”. ...
  • نمایش کامل مراجع